4 - Welvaart, beroving, honger
AfleveringenSchijngeld RKKS
De Duitse soldaten betaalden de Nederlandse middenstand keurig voor hun grote hoeveelheden aankopen. Maar wat was het RKKS-geld (Reichskreditkassenscheine) waarmee ze betaalden waard?
Bron: De Oorlog, deel 4 (1 min. 14 sec.)
Media:
-
Schijngeld RKKSSchijngeld RKKSDe Duitse soldaten betaalden de Nederlandse middenstand keurig voor hun grote hoeveelheden aankopen. Maar wat was het RKKS-geld (Reichskreditkassenscheine) waarmee ze betaalden waard?Bron: De Oorlog, deel 4 (1 min. 14 sec.)
Machteloos tegenover RKKS
Door het tekenen van de capitulatievoorwaarden waren de bezette landen machteloos tegenover de RKKS, zo schrijft de Nederlandse econoom Hein Klemann die dit systeem diepgaand onderzocht:
'Onafhankelijk van de monetaire autoriteiten kon de Wehrmacht in onbeperkte mate bankbiljetten in omloop brengen die als wettig betaalmiddel golden. In de bezette gebieden werd in totaal voor ruim drie miljard Rijksmark aan dit soort biljetten in omloop gebracht.Het betekende dat de Wehrmacht voor een soortgelijk bedrag aan goederen en diensten verwierf, zonder dat er een andere betaling tegenover stond dan deze onbruikbare bankbiljetten.'
De Reichskreditkassenscheine, maar in de praktijk werd dat ‘monopolygeld’ vooral gebruikt voor allerlei orders die de Wehrmacht plaatste bij het Nederlands bedrijfsleven.
Ook die werden vaak met die cheques betaald, en die kwamen dus ten laste van de Nederlands schatkist. In de eerste maanden na de bezetting gold dat bijvoorbeeld de aanleg en uitbreiding van vliegvelden.
De Duitsers hadden grote plannen voor een luchtoorlog tegen of zelfs een invasie in Groot Brittannië, en voor dat doel zouden vliegvelden in Nederland de ideale springplank zijn.
In die eerste maanden hebben meer dan 100.000 Nederlanders (Hein Klemann noemt een aantal van 116.000) aan die vliegvelden gewerkt.
Bron:
*Hein Klemann, 'Nederland 1938-1948, Economie en samenleving in jaren van oorlog en bezetting' (Amsterdam, 2002)
Meer over dit onderwerp