1 - De wraak van Duitsland


Veerkracht democratie

De Tweede Wereldoorlog heeft wel een merkwaardig effect gehad: in heel West-Europa is de parlementaire democratie, hoewel die toch haar zwakte afdoende had bewezen, na 1945 versterkt teruggekomen, en jarenlang zelfs bijna onaantastbaar geworden.
Na 1991 heeft ze ook Midden- en Oost-Europa voor zich gewonnen en lijkt er, ondanks alle kritiek en incidentele aanvallen, vooralsnog geen bruikbaar alternatief voorhanden. Historicus Koen Koch spreekt in zijn oratie zelfs van een Europees wonder:

‘Het Europese statensysteem schijnt zich definitief van een systeem van oorlog ontwikkeld te hebben tot een systeem van vrede, tot een security community. Niemand verwacht meer een oorlog tussen Frankrijk en Duitsland, of tussen Italië en Oostenrijk.

Na de bange tijd van het interbellum en de Koude Oorlog heeft de democratie het van zijn totalitaire concurrenten gewonnen. In Europa is, behoudens betreurenswaardige uitzonderingen, democracy the only game in town.’