Herman van Run (interview)

Categorie: Kampen
  • Persoonsgegevens
    Naam Herman van Run (interview)
    Functie Student te Nijmegen en gijzelaar in Haaren
    Nationaliteit (Nederlandse)
    Categorie Kampen
    Video
    Ondergang Nederlandse Unie
    De Duitsers dringen de Nederlandse Unie maatregelen op, die niet goed vallen bij de leden: collecteren voor Winterhulp, Joden weren en zich solidair verklaren met de Duitse leger die strijden in de Sovjet-Unie.
    Bron: De Oorlog, deel 3 (1 min. 16 sec.)
  • Persoonsgegevens
    Naam Herman van Run (interview)
    Functie Student te Nijmegen en gijzelaar in Haaren
    Nationaliteit (Nederlandse)
    Categorie Kampen
    Video
    Aanslag in Rotterdam
    Na een mislukte aanslag van het verzet op een trein met Duitse soldaten in Rotterdam eist de Wehrmacht de levens van 20 gijzelaars. Gijzelaar Van Run merkte dat de sfeer in zijn gijzelaarskamp gespannen werd.
    Bron: De Oorlog, deel 3 (2 min. 24 sec.)
  • Persoonsgegevens
    Naam Herman van Run (interview)
    Functie Student te Nijmegen en gijzelaar in Haaren
    Nationaliteit (Nederlandse)
    Categorie Kampen
    Video
    Vijf gijzelaars gedood
    De dood van 5 gijzelaars werd onverwacht door de Duitsers aan de andere geschokte gijzelaars, waaronder Herman van Run, medegedeeld. Minister-president Gerbrandy reageerde via Radio Oranje vanuit Londen.
    Bron: De Oorlog, deel 3 (2 min. 22 sec.)
  • Persoonsgegevens
    Naam Herman van Run (interview)
    Functie Student te Nijmegen en gijzelaar in Haaren
    Nationaliteit (Nederlandse)
    Categorie Kampen
    Foto
    Herman van Run
    Bron: De Oorlog, deel 3
Eén van de 800.000 leden van de twee kampen in Brabant werden opgesloten als 'represaille-reserve'.
Hij werd gevraagd als secretaris van een plaatselijke afdeling van de Unie, en voelde er wel wat voor, was blij dat hij ergens aan mee kon doen, en kon meepraten over de toestand in het land:

‘Toen men mij dat vroeg, dacht ik: dat lijkt mij een goed idee, want de hoofddoelstellingen van de Nederlandse Unie kende ik natuurlijk. Die kwamen neer op een poging om het Nederlandse volk in zijn ellende ‘zoveel mogelijk bij elkaar te houden’, om een uitdrukking van Job Cohen te gebruiken.

Maar die past hier wel degelijk. En om tevens toe te werken, voor zover dat mogelijk was, naar een aantal vernieuwingen.’


Een belangrijk pluspunt van de nieuwe organisatie was dat er een aanzienlijk vertrouwen bestond in de leden van het Driemanschap. Ze stonden bekend als daadkrachtig. Linthorst Homan was de jongste commissaris van de koningin uit de geschiedenis; een groot bestuurlijk talent) en ze durfden hun nek uit te steken. Van Run, terugkijkend:

‘Dat driemanschap, De Quay, Linthorst Homan en Einthoven, dat was in de verte toch een soort van heilige drieëenheid.

Dat was veilig, dat was vertrouwd: die mensen zouden Nederland niet laten verkommeren, zonder iets te doen ten gunste van die bevolking, voor zover dat mogelijk was, in samenspraak met de Duitse overheden.’

Een belangrijke reden voor de verwijdering tussen de top van de Unie en de basis was het gedoe rond de Winterhulp. Van Run:

'De methode, de titulatuur en het bestaan van Winterhulp – dat was een puur Duits verschijnsel, en dat werd overgebracht naar Nederland. En daarvan zeiden de Nederlanders: aan dit soort van hulpbetoon hebben wij geen behoefte, daar hebben wij geen zin in.’

Het einde van de Nederlandse Unie komt na de Duitse invasie van de Sovjet-Unie in juni 1941, waarop Nederlanders nogal lauw reageren. Van Run:

‘Eigenlijk is de hele mislukking van de Unie au fond te wijten aan de woede van de Duitsers: dat ze niet voldoende aanpassingen van de Nederlanders hebben kunnen krijgen.

De Nederlandse Unie was een gebeten hond geworden, zeker toen de Nederlanders geen enkele solidariteit wilden betuigen met de Duitsers, bij hun inval in de Sovjet-Unie.

Als de Nederlanders die inval massaal hadden toegejuicht, dan had de Nederlandse Unie misschien nog een tijdje kunnen bestaan.’

 

Links