Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Rechter misleid in rechtszaak Eric O.

19 dec 07

Mariniers die betrokken waren bij het schietincident van Eric O. in Irak geven tegenover elkaar toe dat de rechter is misleid om Eric O. de hand boven het hoofd te houden, en dat bewijsmateriaal is achtergehouden.

Dat blijkt uit geheime bandopnames van gesprekken tussen sergeant-majoor John Hoekendijk en verschillende betrokken mariniers, die in handen zijn van NOVA.

Een commandant van de mariniers die bij het schietincident aanwezig was zegt op de tape: "Ik heb hem (Eric O. red.) ook de hand boven het hoofd gehouden. Omdat het een collega is. (…) En dat is uit eerbied naar het korps toe. Dat -ie fout is dat weet ik wel, want er was helemaal geen aanleiding om te schieten".

Voor de rechter zei dezelfde commandant destijds heel wat anders. "Op het moment dat Eric O. aankwam, was de geweldsspiraal al toegenomen. (...) De toestroom van plunderaars werd steeds groter. Toen het konvooi werd bestormd, voelde ik me wel bedreigd". Deze commandant was destijds één van de belangrijkste getuigen in het proces.

Dezelfde commandant werd vlak voor de rechtszaak bij de hoogste leidinggevende van het Korps Mariniers, Generaal Prins, op het matje geroepen. Op de tape beschrijft de commandant wat Prins hem vertelde:

"Ja jongen, straks begint die rechtszaak en denk er om (..) dat je niet gaat lopen zwalken, blijf bij je verhaal. Eric is natuurlijk een gewaardeerd onderofficier van ons. Dus dat gesprek was wel heel erg gespitst op: naai hem geen oor aan".

Eric O. wordt vrijgesproken en de commandant krijgt complimenten van de hoogste Nederlandse marinier in Irak, luitenant-kolonel Oppelaar. "Jij was de enige van de getuigen, die zich gewoon stram hield. Door jouw verklaring is Eric O. vrijgesproken", aldus de commandant op de bandopnames.

De tapes zijn het afgelopen half jaar in het geheim opgenomen door sergeant-majoor Hoekendijk. Hij wilde van collega mariniers weten of zij ook bedreigd en onder druk zijn gezet. Hoekendijk deed in maart aangifte van bedreiging, intimidatie en manipulatie rondom de 'zaak Eric O'.

"Als je de verklaring kent, gedaan door de commandant bij de rechtbank kunnen we concluderen dat- ie haaks staat op datgene wat hij op band verklaart", stelt John Peters, advocaat van Hoekendijk. "Het staat dusdanig haaks op elkaar dat ik veronderstel, nu de Marechaussee de beschikking heeft over deze banden, dat dit toch wel aanleiding geeft om dit nader te onderzoeken. Met andere woorden, is er mogelijk sprake geweest van meineed van deze toch hele belangrijke getuige in het proces tegen Eric O."

D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold is verbijsterd over de gang van zake: "Ik vind het alleen al heel raar dat een hoge generaal zich vlak voor het proces bemoeit met de procesgang en - ik kan het niet anders zeggen - druk uitoefent op diegene die daar moet gaan verklaren. Dat heeft alles van machtsmisbruik in zich". Pechtold wil direct na het kerstreces opheldering van minister van Middelkoop van Defensie.

De commandant erkent op de tapes dat hij voor de rechtbank marinier Eric O. heeft vrijgepleit. Maar hij heeft geen zin om het spelletje nu nog langer mee te spelen.

"Ik draai het verhaal om, en vertel de waarheid! Ik ben gemanipuleerd, (..) ik ken het verhaal van voor tot achter. Ik kan alle fouten aantonen tot aan het eind van het proces toe. En er gaan koppen rollen dan, want het was een puinhoop".

En hij zegt: "Dat hele incident is samen te vatten op 1 A4-tje. Al dat gelul, d'r was geen kut aan de hand. Het was chaotisch omdat het druk was".

Op de tapes staat in totaal bijna 10 uur aan gesprekken tussen Hoekendijk en de betrokken mariniers. Eén van die gesprekken is met een onderofficier. Die onderofficier vertelt dat hij zelf foto's heeft gezien van de gedode Irakees. Fotomateriaal dat nooit boven water is gekomen.

"Die foto's die kwamen langs in een schicht. Op de display van de camera daar heb ik het lichaam gezien. "Maar dat ging vrij snel, omdat inlichtingenofficier Stam - die de foto's had gemaakt - snel weg moest", aldus de onderofficier. Een opvallende uitspraak. Want diezelfde inlichtingenofficier Stam ontkende drie jaar eerder nog tegenover de Marechaussee dat hij de foto's gemaakt heeft.

In een reactie zegt het Openbaar Ministerie dat er op dit moment onderzoek wordt gedaan naar tapes in de zaak Eric O.

 
 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief