Aangeslagen Holleeder vecht veroordeling aan

Na een half uur bestudering van het vonnis en beraad met zijn advocaat in de catacomben van de gerechtsbunker in Amsterdam-Osdorp stond zijn besluit al vast: Willem Holleeder tekent hoger beroep aan.

De rechtbank veroordeelde hem vrijdag tot negen jaar gevangenisstraf, na een strafeis van twaalf jaar van het Openbaar Ministerie.

Het hoofdbestanddeel van de aanklacht die de rechtbank bewezen verklaarde, wordt gevormd door de afpersing van drie zakenlieden van meer of minder bedenkelijk allooi. Allereerst gaat het daarbij om vastgoedmagnaat Willem Endstra, die in mei 2004 in Amsterdam werd vermoord. Urenlange, geheime gesprekken die Endstra in 2003 voerde met inlichtingenrechercheurs van de Amsterdamse politie legden voor justitie de basis van de strafvervolging van Holleeder en acht medeverdachten.

Over de waarde van deze 'achterbankgesprekken' dan wel 'Endstra-tapes' is tijdens het maandenlange proces veelvuldig gedebatteerd. Volgens de advocaten konden zij niet als bewijs dienen, omdat Endstra niet meer aan de tand gevoeld kon worden. De rechtbank vindt dat de raadslieden ruimschoots de gelegenheid hebben gehad om de betrouwbaarheid van de gesprekken te onderzoeken. Met het OM is de rechtbank van mening dat zij daarom wel als bewijsstuk opgevoerd mogen worden.

Volgens de rechtbank is Holleeder (49) op zeker moment eisen gaan stellen aan zijn goede vriend Endstra, hetgeen ontaardde in diens stelselmatige afpersing. Endstra werd volledig uitgeknepen en stierf als "een angstige oude man". In het onderzoek naar de moord op Endstra is Holleeder samen met diens veronderstelde handlanger Dino S. genoemd als mogelijke opdrachtgever. Van een formele verdenking is echter nog geen sprake.

De rechtbank achtte niet bewezen dat Endstra is afgeperst in georganiseerd verband. Alleen medeverdachte Maruf M. is door de rechtbank veroordeeld voor het medeplegen van afpersing van de vastgoedman (20 maanden cel). De rechters spraken Holleeders ex-vriendin Maike D. en Marcel K. van dit feit vrij. Beiden werden wel veroordeeld voor het witwassen van crimineel geld, tot respectievelijk 240 uur werkstraf en vijf maanden cel.

Het georganiseerde verband achtte de rechtbank wél bewezen bij de afpersing van Kees Houtman (doodgeschoten in november 2005). Holleeder is hier als leider opgetreden, aldus de rechtbank, de feitelijke uitvoering liet hij over aan Richard G.en René van D., met als resultaat celstraffen van respectievelijk 18 maanden en 33 maanden.

Holleeder werd - als enige, zijn vermoedelijke mededaders John Mieremet en Sam Klepper zijn beiden dood - tevens veroordeeld voor de afpersing van zakenman Rolf Friedländer. Ook staat volgens de rechtbank vast dat Holleeder zich schuldig heeft gemaakt aan een viertal mishandelingen en een bedreiging.

Holleeder werd in april, kort na aanvang van het proces, met spoed geopereerd aan zijn hart. De rechtbank hield bij de strafoplegging geen rekening met de povere gezondheidstoestand van de 'topcrimineel', omdat de ontwikkelingen van die toestand onvoorspelbaar zijn en vanwege de ernst van de gepleegde feiten. Ontijdige, publieke uitlatingen van recherchechef John Olierook en oud-officier van justitie en huidig VVD-Kamerlid Fred Teeven leverden Holleeder wél een jaar strafvermindering op. Ook de niet geheel correcte wijze waarop het OM met de weduwe-Houtman als getuige is omgesprongen droeg daar aan bij.

Alle opgelegde straffen zijn lager dan geëist, maar het OM toonde zich vrijdag "absoluut tevreden" met het "evenwichtige, veroordelende vonnis". Het ziet de zaak in hoger beroep met vertrouwen tegemoet. Persofficier van justitie Digna van Boetzelaer zei vooral verheugd te zijn over het feit dat de Endstra-tapes als bewijs mogen dienen.

Holleeders advocaat Jan-Hein Kuijpers was teleurgesteld en sprak van een even onverwachte als "heel forse straf". Hij hekelde het feit dat met Holleeders medische situatie geen rekening is gehouden. Zijn cliënt was volgens hem "aangeslagen" na de uitspraak, maar diens strijdlust blijft onverminderd, aldus de raadsman. Vrijdag werd wel bekend dat minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin het extra strenge gevangenisregime van hartpatiënt Holleeder opnieuw in overweging moet nemen.

(Bron: ANP)