Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Biografie: Ariel Sharon

23 jan 03

Is: Officieel nog premier van Israël, maar nadat Sharon getroffen wordt door een hersenbloeding neemt vice-premier Olmert zijn taken voorlopig waar. Partijgenoten vrezen dat Sharons politieke rol is uitgespeeld.


Gezondheid:
Op 18 december 2006 krijgt Sharon een lichte beroerte. Er blijkt dat hij een klein gaatje in zijn hart heeft, dat moet worden gedicht. Hij krijgt bloedverdunners en de opdracht om flink af te vallen. Op 4 januari 2006 wordt Sharon geveld door een zware hersenbloeding. Hij wordt meteen geopereerd in het Hadassah-ziekenhuis in Jeruzalem. Sharon wordt meteen van de bloedverdunners gehaald. Nu krijgt hij op de intensive care medicijnen toegediend die juist zijn bloed moeten verdikken. Om de druk op zijn hersenen te beperken wordt hij kunstmatig in slaap gehouden. Vrijdag 6 januari krijgt Sharon opnieuw een hersenbloeding.

Achtergrond: Sharon wordt op 27 februari 1928 geboren als Ariel Sheinerman te Kfar Malal in het Britse mandaatgebied Palestina. Zijn ouders zijn Russische migranten. Als 14-jarige jongen wordt hij lid van de Haganah , een verzamelnaam voor verschillende lokale milities die nederzettingen verdedigen als blijkt dat de Britten het gebied niet afdoende kunnen beschermen.

Vergeldingsacties: Tien jaar later richt hij zijn eigen legercommando op en voert vooral vergeldingacties uit voor Arabische aanvallen op Israël. Hij behaalt grote successen in de Suez-crisis en tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967. In de laatste oorlog, waarin Israël de Gazastrook, de Westelijke Jordaanoever en Golanhoogte verovert, treedt Sharon hard op tegen de Palestijnen.

Tijdens de Jom Kippoer-oorlog van 1973 bezorgt Sharon Israël de overwinning. Hij komt dat jaar als oorlogsheld in de Knesset, het Israëlische parlement. Daarna wordt hij de veiligheidsadviseur van premier Rabin.

Politiek: Sharon wordt vier jaar na de oorlog minister van Landbouw in het kabinet-Begin. Een van zijn speerpunten is het bouwen van nederzettingen in de bezette gebieden. De nederzettingen groeien later uit tot een van de belangrijkste strijdpunten in het conflict tussen Israël en de Palestijnen.

In de kabinetten die volgen, is Sharon achtereenvolgens minister van Defensie, minister van Handel en Industrie en, vanaf 1990, bewindsman voor Volkshuisvesting. Bij Volkshuisvesting zet hij de bouw van nederzettingen voort en laat in dat kader huizen van Palestijnen met bulldozers afbreken.

Ondertussen starten de Israëlische premier Yitzhak Rabin en minister van Buitenlandse Zaken Shimon Peres vredesonderhandelingen met de Palestijnen. De onderhandelingen resulteren in de Oslo-akkoorden van 1993.

In 1995 wordt premier Rabin vermoord. Met het aantreden van Benjamin Netanyahu als premier in 1996 wordt Sharon minister van Buitenlandse Zaken. Het komt in de jaren daarna niet tot serieuze vredesbesprekingen met de Palestijnen.

Ehud Barak, die in 1999 premier van Israël wordt, is daarentegen wel voornemens om de onderhandelingen nieuw leven in te blazen. Deze leveren echter niets op. Als Sharon kort na het mislukken van de Camp David vredesbesprekingen (zomer 2000) een bezoek brengt aan de voor moslims (en Joden) heilige Tempelberg (Haram al Sharif) breekt een gewapende Palestijnse opstand uit: de tweede Intifada.

Sharon krijgt een groot deel van het volk op zijn hand en wordt in 2001 gekozen tot premier. Hij weigert vredesbesprekingen te voeren met de democratisch gekozen Palestijnse leider Arafat, die hij 'irrelevant' noemt. Sharon overweegt zelfs Arafat uit te wijzen, maar de Amerikanen voorkomen dat.

Sharon voert een hard beleid tegen de Palestijnen. Hij wreekt elke aanslag, stuurt het leger de Palestijnse steden in en zet - en dat is voor het eerst - F16's in. Harde acties in een vluchtelingenkamp bij Jenin krijgen veel kritiek van de internationale gemeenschap. Maar een VN-commissie die het incident onderzoekt concludeert dat de strijdkrachten geen massaslachting hebben aangericht.

Oorlogsmisdaden: Sharon wordt in 2002 in België aangeklaagd door nabestaanden van de slachtoffers van het bloedbad dat christelijke milities in 1982 in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila in Libanon aanrichtten. Hierbij komen bijna achthonderd mensen om. Sharon heeft altijd ontkent dat hij verantwoordelijk is voor het bloedbad, maar na een kritisch Israelisch onderzoek moest hij destijds wel aftreden als minister van Defensie.

Routekaart: Op 30 april 2003 presenteren Sharon, de Amerikaanse president Bush en de Palestijnse premier Abbas de 'routekaart', een vredesinitiatief dat voorziet in een Palestijnse staat en duurzame vrede in het Midden-Oosten in 2005. Omdat geen van de partijen zich aan de afspraken houdt, is van de uitvoering daarvan nog maar weinig terecht gekomen.

Terugtrekking: Op 4 februari 2004 publiceert Sharon een plan dat de grotendeelse terugtrekking van Israël uit de Gaza-strook beoogt. De ongeveer 7.500 kolonisten die er wonen, moeten verplicht vertrekken. Bij dit plan hoort tevens een opgave van vier nederzettingen in de Westelijke Jordaanoever máár ook de annexatie van zes nederzettingen. De Amerikaanse president George W. Bush steunt het plan. In Israël wordt het plan gemengd ontvangen: volgens peilingen is een ruime meerderheid van de bevolking vóór ontruiming, maar de machtige kolonistenbeweging is furieus tegen het plan.

Op 26 oktober 2004 stemt de Knesset voor de volledige ontruiming van de Gazastrook van Israëlische nederzettingen en het ontruimen van het noordelijkste gedeelte van Samaria. Direct na de stemming worden een minister en een onderminister van de Likud ontslagen, omdat zij tegen de terugtrekking stemden. In september 2005 trekt het Israëlische leger zich terug uit de Gazastrook.

Kadima: Eind 2005 breekt Sharon met Likud, omdat de rechtervleugel van de partij zich hevig verzet tegen zijn vredesbeleid. In november richt hij Kadima (Hebreeuws voor Voorwaarts) op. Diverse Likud-ministers en andere prominenten sluiten zich bij de nieuwe partij aan. Ook Shimon Peres steunt Kadima, dat in de peilingen de grootste partij is.

Opmerkelijk: Naaste medewerkers van Sharon zouden hebben gemeld dat hij de geschiedenis in wil als vredesstichter.

 

Meer over dit onderwerp

 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief