Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Osama bin Laden

23 jan 03

Is: Leider van de terroristische groepering al-Qaeda (De Basis) en nummer één op de lijst van America's Most Wanted.

Achtergrond: De soenniet Osama bin Laden wordt in 1957 geboren. Zijn familie is schatrijk en omvangrijk: de kleine Osama heeft meer dan vijftig broers en zussen. Zijn vader heeft een groot en goedlopend bouwbedrijf. Osama bin Laden studeert management en economie aan de King Abdul Aziz Universiteit in Jeddah. Tijdens zijn studie raakt hij geïnteresseerd in een fundamentalistische leer van de islam. Na zijn studie gaat hij de bouwwereld in en bouwt vooral moskeeën. Zijn gedrevenheid voor de islam blijkt pas goed als de voormalige Sovjet-Unie het buurland Afghanistan binnenvalt. Bin Laden is een van de duizenden moslims die naar Afghanistan gaat om te vechten in de heilige oorlog.

Carrière: Met het geld en de contacten die Osama bin Laden heeft, zet hij een actief verzet op tegen de Russen. Hij zorgt voor wapens, trainingen maar ook voor voedsel en medicijnen. Daarnaast vecht hij zelf mee. Mede dankzij hulp van Amerikaanse hand - de CIA leverden veel wapens - verslaan de moslims de Russen. Als de Sovjet-Unie zich na jaren terugtrekt, wordt Osama bin Laden gezien als een van de belangrijkste figuren van de oorlog. Hij wordt een held in Afghanistan, maar ook in eigen land. Osama bin Laden keert terug naar Saoedi-Arabië om leiding te geven aan zijn bouwbedrijf. Hij blijft wel betrokken bij verschillende islamitische groeperingen. In 1988 richt hij een eigen extremistische groepering op: al-Qaeda. Omdat hij zich niet kan verenigen met de Westerse opvattingen van het Saoedische regime - onder meer tijdens de Golfoorlog en de burgeroorlog in Somalië - verhuist hij met zijn vrouwen en kinderen naar Afghanistan. Daar wordt hij met open armen ontvangen door het streng islamitische Taliban-regime.

Terreur: Bin Ladens terreurgroep al-Qaeda keert zich tegen alles wat westers is en pleegt aanslagen op Amerikaanse doeleinden. Zoals op het Amerikaanse oorlogsschip de U.S.S. Cole, de Amerikaanse ambassades in Kenia en Tanzania, en op het World Trade Center in 1993. Waar zijn groepering echt toe in staat is, wordt duidelijk op 11 september 2001. Terroristen vliegen met gekaapte boeings in het World Trade Center in New York en het Pentagon in Washington; er vallen duizenden doden. Osama bin Laden heeft altijd ontkend iets met de terreurdaden te maken te hebben, maar de VS zeggen voldoende aanwijzingen te hebben om het tegendeel te bewijzen. Sinds het Taliban-regime is gevallen, is Osama bin Laden spoorloos.

Imago: Het netwerk van Osama bin Laden spreidt zich uit over verschillende landen in verschillende werelddelen. Bin Laden is ervan overtuigd dat op alle fronten moet worden gestreden tegen de ongelovigen. Zijn heilige oorlog, een jihad tegen de kruisvaarders uit het Westen, krijgt in Arabisch-islamitische gebieden veel gehoor. Zijn persoon heeft bijna mythische dimensies aangenomen. Voor zijn aanhangers is Osama bin Laden de man die ten strijde trekt tegen het arrogante westen. Rijke aanhangers zouden zijn strijd tegen de Verenigde Staten financieren. Deskundigen gaan ervan uit dat deze mensen op de achtergrond gebaat zijn bij een instabiliteit in het Midden-Oosten. Naast zijn eigen rijkdom en giften van anderen, verdient de terreurorganisatie van Osama bin Laden veel geld aan de handel in opium.

Opmerkelijk: De gouden tip die leidt tot de aanhouding van Osama bin Laden is een slordige 27 miljoen euro. Twee miljoen is beschikbaar gesteld door een luchtvaartorganisatie, de rest komt van de Amerikaanse overheid. Een 'schijntje' voor Bin Laden zelf, want zijn geschatte vermogen bedraagt ruim 250 miljoen euro.

Arrestatie: In het eerste half jaar na 9/11 is herhaaldelijk melding gemaakt van een mogelijke arrestatie van Bin Laden. In februari 2002 berichtte een Pakistaans persburo zelfs dat Osama opgepakt zou zijn. Dat bericht bleek niet te kloppen. Sindsdien is het opvallend stil rondom de leider van al-Qaeda. Het is zelfs onduidelijk of hij nog leeft.

 

Meer over dit onderwerp

 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief