Karadzic vreest voor zijn leven

Radovan Karadzic vreest in zijn VN-cel in Scheveningen voor zijn leven. Dit zei de voormalige president van Republika Srpska donderdag tijdens zijn eerste voorgeleiding voor het Joegoslavië-Tribunaal.

Karadzic maakte zijn opmerking toen hij het had over een deal die hij zou hebben gemaakt met de voormalige Balkan-onderhandelaar van de Amerikanen, Richard Holbrooke.

Immuniteit
Verhalen over zo'n deal doen al jaren de ronde, met als bron mensen uit de naaste omgeving van Karadzic. Holbrooke zou Karadzic in 1996 immuniteit van strafvervolging voor het Tribunaal hebben beloofd in ruil voor zijn aftreden als Bosnisch-Servisch president.

Ontkenning
Holbrooke heeft zo'n overeenkomst altijd ontkend. Karadzic zei donderdag dat hij met Holbrooke heeft afgesproken dat hij het vredesakkoord van Dayton niet in gevaar zou brengen. Hij zei dat hij niet alleen moest beloven zich uit het openbare leven terug te trekken, maar "zelfs uit het literaire leven". Karadzic beschouwt zichzelf als dichter.

Toenmalig hoofdaanklager Richard Goldstone van het Joegoslavië-Tribunaal zou hebben geweigerd de aanklacht in de trekken. De Zuid-Afrikaan zou zelfs met aftreden hebben gedreigd.

Gevaar
Karadzic loopt naar eigen zeggen het gevaar geliquideerd te worden en hij vroeg zich af hoe lang de arm van Holbrooke nu nog is in Scheveningen. Hij kon niet nader toelichten waarom hij zich bedreigd voelt, want voorzittend VN-rechter Alphons Orie brak het betoog van Karadzic halverwege af.

Volgens de Nederlandse jurist hoort dit soort zaken niet uitgebreid tijdens een eerste voorgeleiding mondeling te worden behandeld. Hij vroeg Karadzic een en ander schriftelijk uiteen te zetten. Orie en zijn twee collega's rechters zullen zich dan over de zaak buigen. Karadzic moet dan ook "uitleggen wat voor consequenties dat zou hebben voor het werk van het Tribunaal".

Niet mee te maken
Als de Verenigde Staten Karadzic inderdaad immuniteit hebben beloofd, zoals deze beweert, dan heeft het Tribunaal van de Verenigde Naties daar in principe niets mee te maken.

Aan het begin van de zitting had Orie de tenlastelegging tegen Karadzic toegelicht, die gaat over genocide (in Srebrenica en elders), misdaden tegen de mensheid en oorlogsmisdaden. Karadzic wilde nog niet schuldig of onschuldig pleiten op de elf punten van de aanklacht omdat hoofdaanklager Serge Brammertz heeft aangekondigd dat hij de tenlastelegging nog wil actualiseren.

De eerste voorgeleiding van Karadzic eindigde na ruim een uur. Orie bepaalde dat de volgende zitting op 29 augustus plaats zal vinden. Dan krijgt Karadzic alsnog een gelegenheid schuldig of onschuldig te pleiten.

Eerder hadden andere nationalistische politici tijdens hun eerste voorgeleiding getierd en geschreeuwd. Karadzic daarentegen bleef rustig en beleefd. Hij werkte mee met de rechter en gaf antwoord op de vragen.

Eigen verdediging
Karadzic lichtte toe dat hij bewust geen advocaat bij zich had en dat hij heeft besloten zich tijdens het hele proces zelf te verdedigen. "Ik heb wel een onzichtbare adviseur", aldus de Bosnisch-Servische oud-president.

Karadzic droeg een donker pak en stropdas tijdens zijn voorgeleiding. Hij was ogenschijnlijk rustig; er kon zelfs een bescheiden lachje af. Hij vermeed het naar de publieke tribune van Rechtszaal 1 te kijken. Die zat bomvol met journalisten, diplomaten, juristen en vertegenwoordigers van mensenrechtenorganisaties.

(Bron: ANP)