OM en FIOD: PGB-regeling fraudegevoelig
3 feb 09
Eerste onderzoek levert 1,3 miljoen euro op
De regels voor het krijgen en besteden van een persoonsgebonden budget zijn zo ruim en vrijblijvend, dat frauderen gemakkelijk is. Dat stellen politie, Openbaar Ministerie en de Fiod in een vertrouwelijk verkennend onderzoek. NOVA heeft het onderzoek in handen, na een verzoek op de Wet Openbaarheid van Bestuur. Dit jaar is er 2,3 miljard euro voor het PGB beschikbaar.
In het onderzoek "Fraude met PGB's" hebben de Bovenregionale Recherche Noord- en Oost-Nederland en de Fiod/ECD zestien zorgkantoren gevraagd om zaken uit één jaar aan te leveren, waarvan het vermoeden bestaat dat er fraude is gepleegd. Dit leverde 106 fraudezaken op, die vervolgens zijn geanalyseerd. Van 67zaken bleek niet te achterhalen hoe hoog het fraudebedrag is. De overige 39 zaken leverden een fraudebedrag op van 1,3 miljoen euro, dat is bijna 35-duizend euro per zaak.
In een van de gevallen kreeg een zaakwaarnemer het PGB vijf jaar doorbetaald, ook al was zijn moeder waarvoor het PGB bestemd was, al overleden. In een ander geval krijgt een persoon op grond van 'verzinsels' een PGB toegekend, maar na het verlenen van het budget vertrekt deze met onbekende bestemming.
De FIOD en de politie concluderen dat in tachtig procent van de onderzochte gevallen sprake is van onjuiste besteding van het budget.
Het Centrum Indicatiestelling Zorg, dat beoordeelt of iemand recht heeft op een PGB, is door de sterke stijging van de aanvragen steeds meer gedwongen tot een telefonisch onderzoek, zo constateren de onderzoekers. "Het risico van een onterechte of te hoge indicatie is bij die werkwijze hoog", meldt het rapport.
Over de zorgkantoren, die controleren of het PGB goed wordt besteed, schrijven de onderzoekers: "Verantwoording en controle is een papierkwestie en is zeer beperkt (fraude is nauwelijks aan te tonen)". Over zowel het Centrum Indicatiestelling Zorg als de zorgkantoren: "Er bestaat geen financiële prikkel om fraude te bestrijden voor het CIZ en de zorgkantoren".
De onderzoekers adviseren om de PGB-regeling op een aantal punten aan te passen. Zo wordt het zinvol genoemd om "verbeteringen aan te brengen in het indicatietraject, vooral omdat wanneer de indicatie eenmaal vaststaat, nauwelijks controle of toezicht wordt uitgeoefend". Ook zegt het rapport dat het "raadzaam is om verbeteringen aan te brengen in de processen van het zorgkantoor, vooral op het gebied van detectie- en controlemogelijkheden".