John M. Coetzee

Is: Schrijver en winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur 2003.

Persoonlijk: John M. Coetzee wordt op 9 februari 1940 in Kaapstad geboren. Als hij acht jaar is, verliest zijn vader zijn baan bij de overheid wegens een verschil van mening over het apartheidsregime. De familie verhuist daarna naar het nabijgelegen provinciestadje Worcester. Coetzee keert pas naar Kaapstad terug als hij gaat studeren.

Coetzee is gescheiden en heeft een dochter. Een zoon van hem komt op 23-jarige leeftijd bij een ongeval om het leven.

Apartheid: Zijn literair werk is sterk beïnvloed door het apartheidssysteem in zijn geboorteland. De gevolgen van deze racistische politiek behandelt Coetzee bijvoorbeeld in zijn roman Disgrace (In ongenade) uit 1999. Net als in veel van zijn boeken staat ook in dit met de Booker Prize bekroonde werk een eenzaam figuur centraal.

In zijn roman Boyhood (Jongensjaren) keert de politiek van Zuid-Afrika ook weer terug. In dit autobiografische boek ontdekt een jongen in de provincie dat het apartheidssysteem volledig rot is. Coetzee geeft in het werk overduidelijk blijk van zijn liefde voor het Zuid-Afrikaanse landschap, een aspect dat hem altijd doet terugkeren naar het land.

Carrière: Na een paar jaar als systeemprogrammeur te hebben gewerkt promoveert Coetzee in 1969 aan de Universiteit van Austin (Texas). In zijn dissertatie gaat hij in op het werk van Samuel Beckett. Volgens Coetzee hebben de boeken van deze Ierse auteur een grote invloed op zijn eigen werk.

Na een docentschap aan de State University van New York keert Coetzee in 1972 na enige aarzeling terug naar Zuid-Afrika. Hij accepteert een functie aan de Universiteit van Kaapstad. Hij blijft hier docent Engelse literatuur tot 1983. Hierna wordt hij benoemd tot hoogleraar Engelse taal en letterkunde. Op dit moment is hij verbonden aan de universiteit van Adelaide in Australië en aan de universiteit van Chicago.

Literatuur: Zijn literaire kwaliteiten worden al direct herkend als hij in 1974 de novelle Dusklands publiceert. Wereldfaam krijgt hij begin jaren tachtig met zijn roman Waiting for the barbarians (Wachten op de barbaren). In 1984 wordt zijn naam definitief gevestigd, als hij in 1984 de Booker Prize krijgt voor The life and times of Michael K (Wereld en Wandel van Michael K).

Hierna blijven de prijzen en onderscheidingen toestromen. Zo ontvangt hij de belangrijkste literaire onderscheidingen van Zuid-Afrika. In dit land behoort hij samen met Nadine Gordimer, André Brink en Breyten Breytenbach tot de belangrijkste blanke schrijvers. Zijn laatste werk Elizabeth Costello verschijnt eerst in het Nederlands en pas daarna in het Engels, een eerbetoon aan zijn Nederlandse uitgeverij Cossee.

Privacy: John Coetzee staat bekend als een teruggetrokken man, iemand die erg is gesteld op zijn privacy. Als hij in 1984 de meest prestigieuze prijs van het Engelse taalgebied wint, de Booker Prize, blijft hij rustig thuis. Ook als hij vijftien jaar later als eerste deze onderscheiding voor een tweede keer in de wacht sleept, komt hij niet opdagen in Londen.

Coetzee fietst om fit te blijven en schrijft iedere dag minstens een uur. Hij eet geen vlees en rookt en drinkt niet. Volgens collega-schrijvers leidt hij bijna het bestaan van een monnik. Interviews geeft hij zelden. Ondanks dit teruggetrokken leven vertrekt hij verscheidene malen om in het buitenland gastdocentschappen te vervullen onder meer aan de John Hopkins en Harvard Universiteit.

(Bron: ANP)