Bernadette Chirac
17 okt 03
Is: De echtgenote van Jacques Chirac, de president van Frankrijk.
Imago: Bernadette wordt op 18 mei 1933 geboren in Parijs als Bernadette Chodron de Courcel
en is afkomstig uit een adellijk geslacht. Ze kampt in het begin met een nogal stijf, vormelijk imago. Ze
staat voor caritas en ouderwetse Franse degelijkheid: katholiek, tweedpakjes, ligt bekakte uitspraak. Haar
familie Chodron de Courcel is verankerd in de haute bourgeoisie. Met een meisje Chodron de Courcel is de zoon
van een bankemployé (en enig kind) Jacques Chirac duidelijk omhoog getrouwd. Zij en Jacques spreken
elkaar aan met vous, niet met het familiaire tu. Toch weerhoudt haar aristocratische reserve Bernadette vaak
niet van een grote mond. Zo noteert de krant Libération dat mevrouw Chirac een winkelmeisje in een
dorp in de Corrèze de les leest nadat deze haar met een eenvoudig 'bonjour' had begroet. Dat moest
natuurlijk zijn 'bonjour madame'.
Loopbaan: De echtgenote van de Franse president studeert in haar jeugd politieke
wetenschappen in de Franse hoofdstad. In 1956 trouwt ze met Jacques. Bernadette Chirac heeft ervaring in de
dagelijkse politiek. Zij is al sinds de jaren zeventig lid van het conseil général, een soort
streekparlement, van het zeer landelijke departement Corrèze. Ooit zetelt daarin ook haar man Jacques,
die haar meer dan eens publiekelijk een uitbrander geeft als ze zijns inziens domme of indiscrete vragen
stelt.
Politieke rol: Dat de immer keurig geklede en gekapte Bernadette sinds de herverkiezing van
haar man in mei 2002 haar eigen plan trekt, is inmiddels opgevallen. Regelmatig is de presidentsvrouw op de
cover van een tijdschrift te zien en verschijnt ze in discussieprogramma's op tv. Ze heeft haar eigen
communicatieafdeling en haar favoriete ministers met wie ze wekelijks bijpraat. Zij is het die haar man ervan
overtuigt Jean-Pierre Raffarin te kiezen als premier.
Nog nooit heeft een Franse presidentsvrouw een politieke rol van enige betekenis gespeeld. Maar tijdens de
vorige presidentsverkiezingen verandert er iets. Ineens worden de vrouwen van de kandidaten in de strijd
geworpen. Hoe rijzende haar ster is, blijkt ook uit de staatsiefoto's. Vroeger stond de president daar alleen
op, nu staat Bernadette naast hem, met het witte hondje Zumo. Le Nouvel Observateur noemt madame Chirac de
beste electorale troef van haar man.
Conversatie: Twee maanden lang is Bernadette Chirac de bestverkochte non-fictieauteur in
Frankrijk met haar interviewboek Conversation. In november en december van 2001 duwt ze zelfs de
boeken over Afghanistan even op de achtergrond en werkt zich meteen op de voorgrond. Ten dienste van haar
man, 'haar krijger' zoals ze hem placht te noemen.
Persoonlijk: Bernadette en Jacques hebben twee dochters, Laurence en Claude. In haar boek vertelt de
vrouw van de Franse president voor het eerst uitgebreid over de lange ziekte van haar oudste dochter,
Laurence, een arts die ten prooi raakt aan depressies en tracht zichzelf van het leven te beroven door uit
een raam te springen. Lang verblijft Laurence in een inrichting, nog steeds heeft ze verzorging nodig. Een
hersenvliesontsteking, begin jaren zeventig, is volgens Bernadette de oorzaak van deze ellende.
De andere dochter, Claude, geldt als Chiracs belangrijkste adviseur op het Elysée. Claude is wat
vroeger een 'bewust ongehuwde moeder' heette. Haar moeder heeft streng katholieke opvattingen en men kan dus
raden wat ze daarvan vindt, maar Bernadette is trots op haar kleinzoon Martin.
Eind jaren zeventig adopteren de Chiracs een Vietnamees meisje.
Opmerkelijk: Bernadette staat enkele malen op het punt haar man te verlaten. Zijn buitenechtelijke
affaires geven haar voldoende aanleiding, maar telkens ziet ze af van een breuk 'omwille van de kinderen' en
omdat haar conservatieve familie dat niet zou hebben geaccepteerd. 'Ik heb mijn man herhaaldelijk
gewaarschuwd dat Napoleon begon alles kwijt te raken op de dag dat hij Josephine aan de kant zette,' zegt ze
in haar boek over de ruzies. Bernadette geeft het toe, ze was jaloers op de minnaressen van haar man, over
wiens amoureuze avonturen al eerder is geschreven. Het boek moest mevrouw Chirac 'dichter bij het volk'
brengen.
(Bronnen: Parool, Financieele Dagblad, Volkskrant, Telegraaf)