Ronald Reagan

Was: De veertigste president van de Verenigde Staten van 1981 tot 1989.

Persoonlijk: Ronald Wilson Reagan wordt geboren op 6 februari 1911 in Tampico, Amerika. Hij is de zoon van eenvoudige ouders van Ierse afkomst. Hij trouwt in 1940 met de actrice Jane Wyman, maar dit huwelijk wordt in 1948 ontbonden. In 1952 hertrouwt hij met de actrice Nancy Davis.

Acteur: Reagan is aanvankelijk radioreporter, maar begint in 1937 een carrière als filmacteur. Hij speelt steeds bescheiden rollen. Daarnaast is hij zeer actief in de vakbond van acteurs; tussen 1947 en 1952 en in 1959-1960 is hij hiervan voorzitter.

Politiek: Reagan is al jong politiek geïnteresseerd. In de crisisjaren bewondert hij Franklin Delano Roosevelt en na de oorlog werkt hij in verkiezingscampagnes voor democratische kandidaten. Op den duur worden zijn ideeën conservatiever en zijn afkeer van de groeiende bureaucratie maken dat hij in 1962 overstapt naar de republikeinse partij.

In 1964 krijgt hij bekendheid door zijn campagne voor Goldwater; hij valt op als een uitstekende spreker voor televisie en wijdt zich vanaf dat moment aan de politiek. In 1966 wordt hij gekozen tot gouverneur van Californië, in 1970 herkozen. Hij blijkt een verstandig bestuurder te zijn. Ondanks zijn conservatisme komt hij met belastingverhogingen en tamelijk progressieve maatregelen op het gebied van abortus en sociale voorzieningen.

Al in 1968 probeert hij de Republikeinse kandidatuur voor het presidentschap te verwerven, maar Nixon verslaat hem gemakkelijk. In 1976 verliest hij op het nippertje van Gerald Ford.

President: Zijn kans komt in 1980 als de Republikeinse Conventie hem de nominatie gunt. Op 4 november 1980 wint hij de presidentsverkiezingen met grote overmacht van de Democraat en ex-president Jimmy Carter. Zijn populariteit is groot en groeit nog door een mislukte aanslag op zijn leven in maart 1981.

Op 4 november 1984 wordt Reagan herkozen op een programma dat net als de eerste keer voornamelijk gericht is op het terugdringen van de macht van de federale overheid, overheveling van bevoegdheden naar de deelstaten, scherpe bezuinigingen om tot een sluitend budget te komen, verlaging van de belastingen, verhoging van de defensie-uitgaven en een duidelijk anti-Sovjet-Russische buitenlandse politiek. Door zijn persoonlijke stijl weet Reagan de meeste van deze zaken er in het Congres door te drijven.

Uitspraak: Tijdens zijn campagne in 1980 zegt Reagan: "Recession is when your neighbor loses his job. Depression is when you lose yours. Recovery is when Jimmy Carter loses his." - Recessie is als je buurman zijn baan kwijtraakt. Depressie is als je je eigen baan kwijtraakt. Herstel is als Jimmy Carter zijn baan kwijtraakt.

Anti-communisme: Zijn buitenlandse politiek is in hoge mate gericht op het terugdringen van het communisme. Hij laat op verzoek van de gouverneur het Amerikaanse leger het eiland Grenada binnenvallen om het te 'redden' van een communistische machthebber (1983), hij steunt de Salvadoraanse regering in haar strijd tegen de communistische guerrillero's, en start in 1981 een hulpprogramma voor de Nicaraguaanse antisandinistische guerrillero's of contra's. Dit laatste project ligt hem zo na aan het hart dat hij zelfs bereid is er illegale acties voor toe te staan.

Reagans buitenlandse politiek kenmerkt zich vooral door een harde lijn, waardoor duidelijk moet worden dat de Verenigde Staten na het debâcle in Vietnam weer zelfverzekerd de eerste plaats in de internationale politiek bezetten. Zo laat hij in 1986 Libische bases bombarderen nadat de CIA Libische betrokkenheid bij terroristische aanslagen op Amerikaanse militairen had aangetoond.

Reagan gaat ervan uit dat alleen een sterke Verenigde Staten de Sovjet-Unie kan doen inzien dat er over wapenvermindering onderhandeld moet worden. Dat het echter al in 1987 komt tot ondertekening van een akkoord over vermindering van kernwapens voor de middellange afstand (het zogenaamde INF-akkoord), is mede te danken aan de nieuwe, hervormingsgezinde Sovjetleider Michail Sergejevitsj Gorbatsjov, die zich door de slechte economische situatie in eigen land gedwongen ziet op de defensieuitgaven te bezuinigen.

Politieke erfenis: Reagans politieke erfenis blijft omstreden, vooral op binnenlands terrein, waar zijn bezuinigingen vooral de zwakkeren in de samenleving treffen en de combinatie van belastingverlagingen ten gunste van de hoge inkomens en tegelijk een sterk verhoogd defensiebudget, de overheidsuitgaven bijna onbeheersbaar maakten.

CBS: Na een storm van protest uit conservatieve hoek heeft de Amerikaanse televisiezender CBS besloten een miniserie over ex-president Reagan terug te trekken. Tegenstanders van het tweedelige docudrama 'The Reagans' stellen dat het voormalig staatshoofd en zijn vrouw Nancy eenzijdig en verkeerd worden weergegeven.

Opmerkelijk: Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak was Ronald Reagan dertig jaar. Hij meldde zich aan als vrijwilliger, maar hij werd afgekeurd vanwege zijn slechte ogen.

Ziek: In de jaren negentig takelt zijn gezondheid snel af. Hij lijdt onder meer aan de ziekte van Alzheimer. Sinds oktober 1999 kan Reagan niet meer praten en herkent hij zijn eigen dochter niet meer. In januari 2001 breekt hij een heup en eind 2003 meldt een tijdschrift dat hij nog zelden wakker is. Op 5 juni 2004 overlijdt Reagan.

(Bron: TheUSA.nl, IMDB.com, ANP)