Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Biografie: Jan Marijnissen

19 jan 04

Is: Voorzitter van de Tweede Kamerfractie van de SP.

Persoonlijk: Jan Marijnissen wordt geboren op 8 oktober 1952 in een katholiek gezin in Oss. Op zijn tiende overlijdt zijn vader, een gemeente-ambtenaar. Marijnissen is gehuwd, heeft een dochter en woont in Oss.

Opleiding: Jan wordt naar een kostschool gestuurd bij de Carmelieten, een school met een ijzeren regime. Op zijn veertiende verruilt hij de kostschool voor de HBS, die hij niet afmaakt. Vlak voor het examen verlaat hij de school om te gaan werken. Tien jaar lang verdient hij de kost in diverse fabrieken, onder meer als lasser en worstmaker.

Politiek: Zijn politieke carrière begint in 1972 als hij met een aantal studenten, leraren en arbeiders de SP opricht. De aanvankelijk zeer rechtlijnig marxistisch-leninistische partij richt zich met huurdersacties, stakingen, het blootleggen van milieuschandalen, een medisch centrum en een advocatencollectief op de gewone man. In 1974 komt de SP met drie zetels in de Ossche gemeenteraad. Een jaar later neemt de 23-jarige Marijnissen de plaats in van een vertrekkend SP-raadslid.

Tijdens de beginperiode worden Marijnissen en zijn SP de rode Jehova's van Oss genoemd vanwege hun straffe discipline, de geslotenheid van de partij en de totale afwijzing van dissident gedrag. Op zijn 23ste is Marijnissen het jongste gemeenteraadslid in Nederland. Ook is hij de eerste SP-er in de Provinciale Staten en, samen met Remi Poppe, het eerste Tweede Kamerlid voor de SP. Marijnissen is de enige partijvoorzitter in Nederland die ook fractievoorzitter in de Tweede Kamer is. Hij is hét gezicht van de Socialistische Partij, waar hij alle touwtjes in handen heeft.

Als de SP in 1994 na vijf mislukte pogingen met twee zetels in de Tweede Kamer komt, staat Marijnissen aanvankelijk in een isolement. Geleidelijk groeit het respect voor zijn harde aanpak van Paars, al vinden de gevestigde partijen nog steeds dat de SP zich te negatief opstelt.

Val kabinet Balkenende-I: "Het is terecht dat premier Balkenende een einde maakt aan deze schertsvertoning." Jan Marijnissen draait niet om de hete brij heen na de val van het kabinet-Balkenende. De 'nieuwe politieke cultuur' die het kabinet de burger voorspiegelt is volgens Marijnissen uitgelopen op een desillusie. Hij voelt daarvoor 'plaatsvervangende schaamte'.

22 Januari 2003, verkiezingen: De kleine linkse partijen hebben geen vrolijk avond. De SP, drie weken voor de verkiezingen in de peilingen nog op ruim twintig zetels, ziet de virtuele winst helemaal verdampen. De partij van Marijnissen komt niet verder dan zijn huidige aantal van negen zetels. Marijnissen verklaart het tegenvallende resultaat door er op te wijzen dat veel linkse kiezers 'strategisch' op de PvdA hebben gestemd.

Stijl: Marijnissen heeft de volkse rechttoe-rechtaanstijl van de LPF, en is de capabele, welbespraakte en sterke leider die deze partij na de moord op Pim Fortuyn zo node mist. Hij heeft zich opgeworpen als de hoeder van de door de PvdA afgeworpen ideologische veren en de vertegenwoordiger bij uitstek van de door de PvdA 'verraden' arbeiders.

Op de belangrijke punten van veiligheid, normen en waarden en buitenlanders neemt hij al jarenlang duidelijke standpunten in, ook al toen hij daarom in de jaren tachtig door gevestigd links werd verketterd. Vreemdelingen moeten zich aanpassen of vertrekken, de overheid moet criminaliteit aanpakken en het individualisme moet wijken voor het gemeenschapsbelang.

Integratie: "Het is de hoogste tijd dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt en ervoor zorgt dat het recht op goed, gemengd onderwijs en op wonen in gemengde wijken daadwerkelijk mogelijk wordt. Vanzelfsprekend is dat niet de oplossing voor alle problemen, maar het is wel een belangrijke voorwaarde om de integratie en vooral individuele allochtonen een eerlijke kans te bieden."

Mede op het initiatief van Jan Marijnissen is de commissie-Blok ingesteld. De Tijdelijke Commissie Onderzoek Integratiebeleid, zoals de commissie-Blok officieel heet, heeft in opdracht van de Tweede Kamer onderzoek gedaan naar het Nederlandse integratiebeleid van de afgelopen dertig jaar. Doel: de effecten en de resultaten van het beleid in kaart brengen.

 
 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief