Biografie: Willem Endstra

Was: Een bekende Amsterdamse vastgoedhandelaar en een van de grootste vastgoedbezitters van Nederland. Hij werd door justitie verdacht van banden met de onderwereld. Op 17 mei 2004 wordt hij in Amsterdam doodgeschoten.

Achtergrond: Willem Endstra wordt in 1953 geboren in Amsterdam. Hij is de oudste zoon van Minne Endstra, een succesvol handelaar in spoorwegwagons. Vader Endstra handelt vooral met Oost-Europa. Zoon Willem treedt al snel toe tot het familiebedrijf, dat hij uitbouwt tot een vastgoedgigant die bestaat uit tientallen BV's. In de avonduren studeert hij rechten aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Endstra is al snel een van de grootste vastgoedbezitters van Nederland. Zo is hij bijvoorbeeld eigenaar van een heel stratenblok in het dure Amsterdam-Zuid. Zijn vermogen wordt in 2004 geschat op ruim 200 miljoen euro. In de top-500 van de rijkste mensen in Nederland van het blad Quote staat hij in 2003 op de 93e plaats.

'Bankier van de onderwereld': De naam Endstra wordt in 1992 voor het eerst in verband gebracht met criminaliteit. In dit jaar rolt het Interregionaal Recherche Team (IRT) een grote xtc-bende op. De omzet van de bende ligt tussen de 100 en de 300 miljoen gulden. Van dat geld worden onder meer helikopters, een Grieks eiland en een reeks panden gekocht. Bij de koop van de panden zouden firma's van Endstra een belangrijke rol spelen. Ook zou Endstra geld voor de bende wisselen.

Een van de kopstukken van de bende, de Belg Danny Leclerc, wordt in 1993 geliquideerd. Andere kopstukken krijgen forse gevangenisstraffen. Endstra wordt niet veroordeeld. Volgens de Volkskrant en Het Parool treft hij in 1995 een schikking met justitie. Hoeveel Endstra aan justitie betaalt, blijft onbekend.

In 1995 duikt de naam Endstra weer op. Een grote internationale hasjbende koopt onroerend goed via Finoren Holding. Dat is een bedrijf dat Endstra net heeft verkocht, maar hij voert er wel de administratie over. Ook dit keer wordt hij niet vervolgd. Saillant detail is dat het bedrijf na enkele jaren weer op naam van Endstra komt te staan.

Topcrimineel John Mieremet noemt Endstra in augustus 2002 in De Telegraaf 'de bankier van de onderwereld'. Mieremet zegt ook dat de vastgoedhandelaar nauw samenwerkt met Heineken-ontvoerder Willem Holleeder. Endstra zelf zegt Holleeder niet te kennen. Niet lang na daarna publiceert het zakenblad Quote een foto waarop Endstra en Holleeder samen op een bankje zitten voor Endstra's kantoor.

In september 2002 onthult NOVA dat de politie een aantal onroerend-goedtransacties van Endstra onderzoekt. Hij zou nauw samenwerken met het gerenommeerde Bouwfonds, een volle dochter van de ABN Amro Bank. Het Bouwfonds verstrekt Endstra forse kredieten. Daarmee koopt hij onder meer het World Fashion Center in Amsterdam. Ook levert het Bouwfonds Endstra goedkoop panden.

Het politieteam, met de codenaam 'Buizerd', heeft vooral belangstelling voor de gang van zaken rond het pand 'Het Hulsbeek' in Oldenzaal. Op één dag wordt deze horecagelegenheid drie maal verkocht. Endstra ontkent in NOVA dat hij betrokken is bij criminaliteit. Media die anders beweren kunnen dan ook dreigbrieven van zijn advocaten tegemoet zien, aldus de vastgoedhandelaar.

Begin mei 2004 probeert Endstra bij de rechter voor elkaar te krijgen dat justitie hem niet vervolgt voor de Bouwfonds-zaak. Ook wil hij niet langer worden vervolgd voor zijn betrokkenheid in een witwasaffaire. In dat laatste stelt de rechtbank hem in het gelijk. In de Bouwfonds-zaak daarentegen stelt de rechtbank justitie in het gelijk. De rechtbank concludeert zelfs dat het "hoogst onwaarschijnlijk" is dat een strafrechter Endstra veroordeelt.

Anoniem: Endstra laat zich niet graag fotograferen en laat zich eigenlijk nooit in het openbaar zien. Hij zou zó veel vijanden hebben in het criminele circuit dat hij liquidatie moet vrezen. Hij is dan ook zeer ongelukkig als het blad Quote in 2002 de foto plaatst waarop hij is te zien in gezelschap van Heineken-ontvoerder Willem Holleeder. Endstra probeert via de rechter te voorkomen dat de bewuste Quote wordt uitgegeven, maar dat is tevergeefs.

Des te opvallender is het dan ook dat de vastgoedhandelaar op zondag 16 mei 2004 in Business Class zit, het programma van makelaar Harry Mens. Hij ontkent in het programma elke betrokkenheid bij de misdaad, de aantijgingen zijn volgens hem "volstrekte lariekoek".

Over de beruchte foto zegt hij dat Holleeder toevallig op een bankje bij zijn kantoor zat. Er zou niets achter de ontmoeting hebben gezeten. Bovendien zou het om een oude foto gaan. "Ik was bedreigd en daarom wilde ik de publicatie tegenhouden", aldus Endstra.

Moord: Een dag na de uitzending van Business Class wordt Endstra vermoord. Hij wordt vlak bij zijn kantoor aan de Apollolaan neergeschoten en overlijdt later in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. Wie de moord heeft of hebben gepleegd is niet duidelijk.