Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Annette Nijs

8 jun 04

Was: Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op 9 juni 2004 treedt zij af. Naar eigen zeggen omdat ze na de opschudding in de Tweede Kamer over haar interview met Nieuwe Revu niet meer de ruimte zou hebben om haar beleid uit te voeren.

Ruzie: Nijs kwam de dag voor haar aftreden in grote problemen nadat ze in een interview minister Van der Hoeven van Onderwijs had beschuldigd van het spelen van politieke spelletjes en een gebrek aan vertrouwen in haar staatssecretaris. In een spoeddebat over de kwestie kreeg Nijs zware kritiek te verduren, maar de Kamer eiste niet haar aftreden. Op 9 juni besluit Annette Nijs zelf om af te treden.

Argwaan: Het heeft nooit geboterd in de top van het departement van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, dat politiek wordt geleid door drie vrouwen. Met staatssecretaris Medy van der Laan zijn geen problemen, maar tussen Van der Hoeven en Nijs heerst op zijn best argwaan, om niet te zeggen wantrouwen. Nijs neemt weliswaar afstand van uitlatingen in Nieuwe Revu over de slechte relatie die beide bewindslieden onderhouden en de politieke spelletjes die zij Van der Hoeven verwijt. Maar de aanvankelijke reactie van de minister is ziedend.

Idioot: "Droevig", wordt de presentatie van Nijs eind 2002 (Balkenende-I) in het parlement genoemd, "hoogst onzeker" en zelfs "idioot". Weinigen op het Binnenhof geven nog een stuiver voor haar kansen op een plekje in Balkenende-II. Nijs kan maar beter teruggaan naar de Filipijnen, naar haar vorige baan in het management van Shell.

Brekebeen: Maar het gebeurt toch. Staatssecretaris Nijs krijgt een plaats in het tweede kabinet-Balkenende. Het land heeft haar in die paar maanden van het eerste kabinet-Balkenende leren kennen als een onhandige brekebeen. De politiek onervaren Nijs slaagt er binnen de kortste keren in het halve onderwijsveld in de gordijnen te jagen, haar eigen minister incluis. Geheel volgens de onder Balkenende I heersende mores komt ze met onbezonnen uitspraken, en proefballonnetjes die universiteiten, hogescholen en studenten doen huiveren. De diepe wens van partijleider Zalm om met meer vrouwelijke bewindslieden op de proppen te komen wint het uiteindelijk van de voorkeur van zijn fractie voor een kandidaat met een minder onstuimige politieke carrière. Voor de zoveelste keer grijpt Clemens Cornielje, sinds jaar en dag dé onderwijsspecialist van de VVD-fractie, naast een post in het kabinet.

Zo komt ze plompverloren met een pleidooi voor het afschaffen van financiering van studies voor studenten van boven de dertig. Niettemin flikkert op haar informatieve website www.annettenijs.nl - in die tijd met foto's en ontboezemingen van haar jeugdvriendinnetjes - prominent de oneliner "Je bent nooit te oud om te leren". En zelf behaalt ze in 1999, de dertig ruim gepasseerd, haar Masters of Business Administration (MBA) aan de London Business School.

Van der Hoeven: Ook lanceert Nijs het plan om de overheidssubsidie op tweede en derde studies af te schaffen. De Landelijke Studentenvakbond, sowieso al geschrokken van de 358 miljoen euro bezuinigingen die Balkenende I in petto heeft, ziet de toegankelijkheid van het hoger onderwijs nu in gevaar komen. Alleen studenten met rijke ouders zouden zo nog in aanmerking komen voor een extra studie. De studenten krijgen bijval uit onverwachte hoek. Minister Maria van der Hoeven wijst er in een interview fijntjes op dat de voorstellen van de staatssecretaris niet in het Strategisch Akkoord zijn opgenomen en dus geen kabinetsbeleid zijn.

Achtergrond: Drs. Annette Dorothea Sophia Maria (Annette) Nijs wordt geboren op 16 december 1961 in Waalwijk. Na het halen van het diploma Gymnasium studeert ze macro-economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. In 1999 behaalt ze haar Master of Bussiness Administration (MBA) aan de London Business School. Ze werkt achtereenvolgens voor Unilever, als beleidsadviseur bij het Koninklijk Nederlands Ondernemers Verbond (KNOV) en tot 2002 in diverse financiële en marketingfuncties voor Shell International Petroleum Company.

Groen: Nijs noemt zich "een doener, geen politiek dier". Toch is Nijs niet helemáál groen in Den Haag. In 1987 wordt ze voor ruim een jaar de eerste vrouwelijke voorzitter van de JOVD. Het is de tijd dat de liberale jongerenorganisatie geregeld het nieuws haalt met pleidooien voor afschaffing van de monarchie. Van voorzitster Nijs is niet veel meer bekend dan dat ze de VVD oproept kernbewapening principieel af te wijzen en dat ze wordt opgevolgd door Mark Rutte , thans staatssecretaris van Sociale Zaken. Later is ze lid van de partijcommissie Sociale Zaken.

Opmerkelijk: De Volkskrant noteert dat de minister van Onderwijs niet kan schrijven. Van haar website tekent de krant op: 'Een evenment dat toch in zekere zin ook bepalend zal zijn voor de sfeer tussen Kamer en Kabinet voor de komende periode. En we streven allemaal naar een periode van vier jaar. De keizer heeft het verdient en ons land heeft het nodig. Ik zal mijn beste beentje voordoen.' De Volkskrant: 'Dat zijn twee tikfouten (evenment en keizer), twee aaneengeschakelde stoplappen (toch in zekere zin), een taalfout (mijn beste beentje voordoen) én een groteske spelfout (verdient) in een tekst van slechts enkele regels!'

(Bronnen: Regering.nl, De Groene Amsterdammer, ANP, De Volkskrant)

 
 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief