Theo van Gogh
2 nov 04
Was: Nederlands meest eigenzinnige regisseur, provocateur en verdediger van het vrije
woord.
Moord: Theo van Gogh wordt in de ochtend van 2 november in Amsterdam op straat vermoord. Hij is dan
47 jaar.
Rebel: Theo van Gogh staat bekend als aartsprovocateur. Een rebel in hart en nieren. Minder bekend
is echter dat Van Gogh zich altijd solidair opstelt ten opzichte van controversiële en vervolgde
andersdenkenden. Niet alleen geestverwanten als
Pim Fortuyn of Theodor Holman (tevens
zijn beste vriend) kunnen op zijn steun rekenen, maar ook zijn aartsvijand Frits Barend. Toen deze klappen
kreeg van de Hells Angels, waagde Van Gogh zijn eigen hachje door in 'Gogh's Zondag' voor hem op te
komen.
Jeugd: Theo van Gogh (1957) groeit op in Wassenaar als zoon van sociaal-democraten. (De
schilder Vincent van Gogh was zijn achteroom.) Hij is aanvankelijk van plan advocaat in echtscheidingszaken
te worden, maar breekt in 1981 zijn studie af voor het maken van zijn eerste film 'Luger', een inktzwarte
thriller over de ontvoering van een aan een rolstoel gekluisterde miljonairsdochter. Volgens sommigen is deze
film 'fascistisch' danwel 'vrouwonvriendelijk': vanaf het begin had Van Gogh ruzie.
Scherpe columns: Zijn carrière als de scherpste stukjesschrijver van Nederland maakt
dat alleen maar erger. Over zijn eerste column - een spottend stuk over de manier waarop Leon de Winter zijn
joodse identiteit uitdraagt - dient Sonja Barend meteen een klacht in wegens belediging van een volksdeel.
Het duurt negenenhalf jaar voor Van Gogh definitief wordt vrijgesproken. Half Nederland rijgt hij aan zijn
pen, als 'sprekende stroopwafel' (Ate de Jong), 'wandelend vaselinevat' (Thom Hoffman), 'waggelende wigwam
met kropgezwel' (Tineke de Nooy) of als 'zich 'regisseuse' noemende neerwaartse spiraal' (Mady Saks).
Christenen hebben hem bovendien voor het Europese Hof gesleept wegens enkele grapjes over 'de rotte vis van
Nazareth'. En eind 1999 moet hij verschijnen op het politiebureau om mee te werken aan een vooronderzoek, dat
moet uitwijzen of twee columns over de islam strafbaar zijn.
Ruzie: Ook een advertentieboycot van 'Het Parool' door Cannon heeft Van Gogh op zijn naam
staan. Bij talloze bladen gaat hij weg na ruzie en soms ook gedwongen ontslag: 'Panorama', 'Folia', 'Nieuwe
Revu', 'Voetbal International', 'Vrij Nederland', 'HP/De Tijd' - de lijst is eindeloos. Verscheidene
interviews met hem worden niet uitgezonden of geplaatst, omdat de inhoud te subversief is.
Films: Van Gogh maakt verschillende films: 'Een dagje naar het strand' in 1984 (naar de
roman van Heere Heeresma), 'Charley' in 1986 (een komedie over de relatieproblematiek tussen lijken en
levenden) en 'Terug naar Oegstgeest' in 1987 (naar de roman van Jan Wolkers). In 1989 maakt hij de
sadomasochistische thriller 'Loos'. In 1991 verschijnt Van Goghs tot nu toe enige roman 'Engel' bij de kleine
uitgeverij Gerard Timmer Prods. Het is een hilarische doch keiharde satire op de kinderbescherming. Tijdens
zijn verfilming van Joost Zwagermans 'Vals Licht' (1992) loopt Van Goghs vrouw weg met de
hoofdrolspeler.
Pim Fortuyn: In 1994 voltooit hij geheel in eigen beheer de film '06', die gaat over
telefoonseks en is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van Johan van Doesburg. Het wordt de best
bezochte Nederlandse speelfilm van dat jaar. Op het Nederlands Film Festival wint de film de Speciale
Juryprijs en de Prijs van de Nederlandse Filmkritiek. In 1996 produceert en regisseert hij 'Blind Date'. Deze
film ontvangt drie Gouden Kalveren op het Nederlands Film Festival: Beste Regie, Beste Acteur (Peer Mascini)
en Beste Actrice (Renée Fokker). Ook voor de tv-productie 'In het belang van de staat' ontvangt hij
een jaar later een Gouden Kalf.
TV: Theo van Gogh is natuurlijk ook bekend als tv-persoonlijkheid, eerst bij het Amsterdamse
AT-5, vervolgens bij Veronica en RTL 5. Van 1989 tot en met 1997 maakt hij het praatprogramma 'Een Prettig
Gesprek'. In 1997 en 1998 presenteert hij het datingprogramma 'De Hunkering', gevolgd door onder meer 'Het
Laatste Oor' (een discussieprogramma) en 'Hoe Hoort Het Eigenlijk?', mensen op de kast jagen met Menno
Buch.
In 2002 komt Van Gogh met de succesvolle tv-serie `Najib en Julia`, ook goed voor een Gouden Kalf, en een
jaar later maakt hij met Katja Schuurman en Pierre Bokma in een paar dagen tijd de film 'Interview' naar een
idee van Hans Teeuwen en een script van Theodor Holman.
Politiek: Met 'Cool!' en '06-05' begeeft Van Gogh zich in 2004 op het sociaal-politieke
vlak. De eerste film handelt over criminele jongeren in de Glen Mills inrichting, en de tweede gaat over de
moord op politicus Pim Fortuyn naar het boek van Tomas Ross. '06-05' is overigens ook de eerste Nederlandse
film zijn die zijn première op internet beleeft.
Hirsi Ali: Samen met politica
Ayaan Hirsi Ali maakt hij dit jaar ook
de kunstzinnige provocerende korte film 'Submission Part 1', die uitgezonden wordt door de VPRO tijdens het
programma 'Zomergasten'. Hierin staan de te weinig besproken wantoestanden centraal die zich in het leven van
sommige moslimvrouwen afspelen.
(Bron: ANP/filmfocus.nl/Volkskrant)
- Nieuws en achtergronden
-
Uitzendingen
- Advocaat Plasman over foto Mohammed B.
- Een jaar na de moord op Theo van Gogh
- In Godsnaam
- Agenten over de moord op Theo van Gogh
- Yasmine Allas herdenkt Theo van Gogh
- De ouders van Theo van Gogh
- Mohammed B. krijgt levenslang
- Gedenkteken voor Theo van Gogh in Oost
- Script Submission 2 is klaar
- Proces tegen Hofstadgroep begonnen
- Mohammed B. bij 'Opsporing Verzocht'
- Hirsi Ali wil vervolg Submission maken
- De film van Hirsi Ali en Van Gogh
- Van Gogh en Van Rossum over Moore
- Nieuwe Theo van Gogh: 'Cool'
- Interview, nieuwe speelfilm van Theo van Gogh
- NOVA Politiek: radicale islam in Nederland
- NOVA Politiek: radicaliserende jongeren
- Het proces tegen Mohammed B.
- Wilders gaat nu zeker een nieuwe partij oprichten
- Den Haag Vandaag: de moord op Van Gogh
- Moslimfundamentalisme in Nederland
- Islamitische instellingen doelwit aanslagen
- De crematie van Theo van Gogh
- Terrorisme(bestrijding) in Nederland
- Het land van Theo van Gogh
- De dood van Theo van Gogh
- Theo van Gogh's film '0605'
- Brinkhorst: Submission was onverstandig
- Interview met de ouders van Theo van Gogh
- Den Haag Vandaag: Balkenende na de moord op Van Gogh
- 2004, een jaar vol dilemma's voor de politiek en de journalistiek
- Korpschef Welten en Amsterdam
- Reconstructie van de moord op Theo van Gogh
- Psychiatrisch onderzoek Mohammed B.
- Mohammed B. in rechtszaal
- De dag na de moord op Theo van Gogh
- Nieuwe vorm van jihad
- Mohammed B. spreekt in rechtszaal
- Externe links