D66 - Alexander Pechtold

Beeld: Laut Rosenbaum

Alexander Pechtold, de lijsttrekker van D66, is op donderdag 3 juni te gast bij NOVA Politiek.

Over de partij
Het begint voor D66 met een 'Appèl aan iedere Nederlander die ongerust is over de ernstige devaluatie van onze democratie' dat op 15 september 1966 wordt gepresenteerd. 1 Maand later wordt de partij opgericht. Eén van de 44 initiatiefnemers is de journalist van het Algemeen Handelsblad, Hans van Mierlo. Hij wordt partijleider.

Het belangrijkste standpunt van de partij is in die jaren het democratiseren van het Nederlandse politieke stelsel, een radiacle vernieuwing van de democratie. de Kamerverkiezingen in 1967 haalt de partij meteen 7 zetels. D66 wil een ‘bom onder het bestel’ leggen zonder een ideologie aan te hangen.

Na een teleurstellende verkiezingsuitslag in 1972, volgt Jan Terlouw Hans van Mierlo op. Er moet nieuw leven geblazen worden in de partij. Tijdens een partijcongres in 1974 stemt een ruime meerderheid voor opheffing van de partij. Maar het is geen tweederde meerderheid. D66 blijft bestaan.

De discussie over opheffing zal nog vaker gevoerd worden. Hans van Mierlo komt terug om zijn partij uit het dal te trekken. D66 wil een ‘paars’ kabinet met PvdA en VVD. En dat lukt; het CDA belandt voor het eerst in ruim 75 jaar in de oppositie.

In 1997 kondigt Van Mierlo aan bij de Kamerverkiezingen van mei 1998 terug te treden als politiek leider van D66. Els Borst neemt het van hem over. Maar onder Borst en ook onder opvolger Thom de Graaf gaat het met de zetels steeds slechter.

D66 staat te boek als progressief-liberaal (ter vergelijking: de VVD is conservatief-liberaal). De partij kent een aantal 'kroonjuwelen': gekozen burgemeester, gekozen premier, districtenstelsel, dualisme en referendum, maar hamert daar de laatste jaren veel minder op.

Over de lijsttrekker
Alexander Pechtold (1965) was politicus van het jaar 2009 en verantwoordelijk voor een zetelstijging in de peilingen. Pechtold was eerder wethouder in Leiden, burgemeester van Wageningen en minister van bestuurlijke vernieuwing in het kabinet Balkenende II. Als minister trekt hij in 2006 de steun in aan het kabinet, vanwege de onvrede over minister Rita Verdonk. De koningin verleent hem en de andere D66-bewindslieden Laurens Jan Brinkhorst en Medy van der Laan eervol ontslag.

Pechtold is opgeleid als kunsthistoricus en werkte onder andere bij een veilinghuis. Sinds 2006 is hij partijleider van D66. Op de site van de Tweede Kamer schrijft hij: 'Ik ben lid geworden van D66 omdat Hans van Mierlo, oprichter van de partij, zijn ideeën zo goed kon verwoorden en dat waren de ideeën die ik ook nastreefde. Hij heeft mij enorm geïnspireerd en doet dat nog steeds.'

In de rol van partijleider blijken in de Tweede Kamer al snel zijn kwaliteiten als debater. In 2007 kiest de parlementaire pers hem met ruim dertig procent van de stemmen als 'Nederlandse politicus van het jaar 2007'. In 2008 eindigt hij als tweede, in 2009 wint hij weer.

Pechtold slaagt er regelmatig in de aandacht op zich te vestigen met opvallende uitspraken. In debatten bindt hij de strijd aan met PVV-leider Geert Wilders. Hij verzet zich tegen het idee dat niet-westerse migranten door de PVV als kostenpost worden beschouwd.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van dit jaar deed D66 het goed. Pechtold heeft laten weten dat hij bij de Kamerverkiezingen van 9 juni mikt op 15 zetels.

Vergelijk de standpunten van D66 met die van de andere partijen die te gast zijn bij NOVA Politiek: