Vragen en antwoorden Openbaar Ministerie in kwestie misbruik binnen de RK kerk

Wat doet het OM met het gegeven seksueel misbruik binnen de RK kerk?

Zoals in alle zedenzaken volgt het OM de reguliere weg zoals vastgelegd in de Aanwijzing opsporing en vervolging inzake seksueel misbruik. Deze houdt in dat de procedure in principe gefaseerd verloopt. Gezien de complexiteit van zedenzaken is het namelijk wenselijk dat eerst een informatief gesprek plaatsvindt bij de politie. Dat gesprek wordt schriftelijk vastgelegd. Daarna wordt door het OM bekeken of er sprake is van een strafbaar feit dat nog niet is verjaard. Als een zaak is verjaard kan het OM niets ondernemen. Is er geen sprake van verjaring dan kan, indien het slachtoffer dit wenst, de aangifte worden opgenomen. Het staat het slachtoffer overigens vrij om direct aangifte te doen.

Weet het OM hoeveel mensen zich hebben gemeld?
Tot op heden hebben 26 slachtoffers zich gemeld bij de politie. Van de 26 meldingen zijn er in ieder geval 25 verjaard. Daarnaast is bij het OM een aangifte binnengekomen die niet verjaard is. Deze aangifte wordt momenteel behandeld door het parket Den Haag.

Kan het OM de zwaarte van de zaken aangeven waarvan melding is gedaan?
Het gaat om meldingen van ernstige feiten: ontuchtelijke handelingen variërend van aanranding tot verkrachting.

Weet het OM tegen wie de meldingen gericht zijn?
Bij het OM zijn 26 meldingen binnengekomen tegen functionarissen binnen de RK Kerk. Bij de Stichting Hulp en Recht ongeveer 1500 meldingen. Het noemen van specifieke categorieën mensen binnen de RK kerk op basis van 26 meldingen geeft om die reden dan ook geen representatief beeld.

Kan het OM een verklaring geven waarom er zo’n groot verschil is in het aantal meldingen dat gedaan is bij Stichting Hulp en Recht en bij de politie/OM?
Het OM kan daarvoor geen verklaring geven en alleen maar gissen. Mogelijk gaat een deel van de melders bij de Stichting Hulp en Recht er vanuit dat hun zaak is verjaard. Misschien speelt een rol dat aangifte doen betekent dat men de openbaarheid in gaat en wil men dat niet. Een eventuele terechtzitting vindt immers in de openbaarheid plaats.

Wat is de verjaringstermijn voor dit soort delicten?
De verjaringtermijnen voor zedendelicten gepleegd met een minderjarige beginnen sinds 1 september 1994 te lopen op het moment dat die minderjarige 18 jaar oud wordt. Dit geldt echter niet voor de feiten die op 1 september 1994 al waren verjaard.

Met betrekking tot de strafbare feiten verkrachting en seksueel binnendringen van iemand jonger dan 12 jaar (artikelen 242 en 244 Wetboek van strafrecht) geldt (sinds 1 september 1994) een verjaringstermijn van 20 jaar vanaf het bereiken van de leeftijd van 18 jaar van het slachtoffer voor feiten die op 1 september 1994 nog niet waren verjaard. Feiten gepleegd voor 1 september 1974 zijn dus in ieder geval verjaard. Voor feiten gepleegd na 1 september 1974 hangt de verjaring af van de leeftijd van het slachtoffer op het moment van plegen van het delict.

Voor de overige zedendelicten gepleegd met een minderjarige (artikelen 243, 245, 246, 247, 248a, 249 Wetboek van strafrecht) geldt een verjaringstermijn van 12 jaar, die met ingang van 1 september 1994 begint te lopen vanaf het moment dat het slachtoffer de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. Feiten gepleegd voor 1 september 1982 zijn dus in ieder geval verjaard. Voor strafbare feiten gepleegd na deze datum hangt de verjaring af van de leeftijd van het slachtoffer op het moment van plegen van het delict.

Indien bij strafbare feiten echter sprake was van een strafverzwarende omstandigheid (de feiten hebben dood of zwaar lichamelijk letsel ten gevolge hebben gehad of er was mogelijk sprake van levensgevaar) bedraagt de verjaringstermijn net als bij de strafbare feiten van de artikelen 242 en 244 van het Wetboek van strafrecht 20 jaar. Feiten gepleegd voor 1 september 1974 zijn dus in ieder geval verjaard. Voor feiten gepleegd na 1 september 1974 hangt de verjaring af van de leeftijd van het slachtoffer op het moment van plegen van het delict.

Gaat het OM onderzoek naar misbruik binnen de kerk? Het OM doet toch aan waarheidsvinding?
Het OM doet geen algemeen onderzoek naar seksueel misbruik binnen de kerk, maar behandelt individuele strafzaken.

Heeft u contact gezocht met de Kerk?
Het OM heeft contact gezocht met de Stichting Hulp en Recht en heeft enkele weken geleden met hen overleg gevoerd. Deze stichting geeft namelijk aan slachtoffers van seksueel misbruik ook de mogelijkheid om meldingen te doen van misbruik binnen de RK kerk.

Gaat het OM alle 1500 meldingen onderzoeken?
Het OM heeft met de Stichting Hulp en Recht werkafspraken gemaakt. Als slachtoffers twijfelen over de verjaringstermijn kunnen hun zaken desgewenst anoniem worden voorgelegd aan het OM. Aan de hand van de beschikbare informatie beoordeelt het OM of de zaak verjaard is of niet. Dit gebeurt echter alleen na uitdrukkelijke toestemming van het slachtoffer aan de Stichting Hulp en Recht.

De Commisie Deetman is door de kerk gevraagd onderzoek te doen naar misbruik binnen de RK kerk. Zou dat onderzoek eigenlijk niet door het OM niet moeten gebeuren?
Nee. Zie voor beantwoording vraag ‘Gaat het OM onderzoek doen naar misbruik binnen de kerk?

De Commissie Deetman is door de kerk gevraagd om onderzoek te doen naar misbruik binnen de RK kerk. Heeft u contact gezocht met heer Deetman?
Ja, het OM heeft aan de voorzitter van de Commissie hetzelfde aanbod gedaan als aan de Stichting Hulp en Recht.