Zapatero zoekt vrienden in binnen- en buitenland

Politieke waarnemers in Spanje hebben de zege van de gematigde socialist José Luis Rodríguez Zapatero in de parlementsverkiezingen van zondag met instemming begroet.

Tegelijkertijd waarschuwden ze dat de onervaren leider van de PSOE een zware taak wacht. De 43-jarige Zapatero moet moeilijke uitdagingen het hoofd bieden zonder dat zijn partij een absolute meerderheid in het parlement heeft.

De PSOE won 39 zetels in vergelijking met de stembusgang van vier jaar geleden en heeft nu 164 vertegenwoordigers in het parlement. Voor een absolute meerderheid waren zeker 176 zetels nodig. Zapatero moet daarom de komende vier jaar verbintenissen met andere partijen sluiten.

De socialist met de uitstraling van Mr. Bean zei maandag voor de radiozender Cadena SER dat hij niet van plan is met een vaste coalitiepartner in zee te gaan. Hij wil een minderheidsregering vormen. Als over een bepaalde kwestie de knoop moet worden doorgehakt, zal hij daarvoor de partij benaderen die op dat punt het dichtst bij de socialisten staat.

Voor deze manier van regeren heeft de kandidaat-premier de hem toegedichte kwaliteit van bruggenbouwer hard nodig, beseft hij zelf ook. Zapatero liet weten dat hij heel anders gaat regeren dan de huidige premier, José Maria Aznar van de centrumrechtse Volkspartij (PP). Zapatero wil een "permanente dialoog'' met de andere partijen voeren en om de drie maanden rond de tafel zitten met oppositieleider Mariano Rajoy, de opvolger van Aznar als leider van de Volkspartij.

Het gevaar ligt echter op de loer dat Zapatero knel komt te zitten tussen de Volkspartij en andere gesprekspartners als de nationalisten van de Baskische PNV en de Catalaanse groeperingen ERC en CiU.

Als Zapatero werk wil maken van de strijd tegen het terrorisme is de Volkspartij de geschiktste partner. Nationalistische partijen zullen de strijd tegen het terrorisme steunen, zolang dat maar niet ten koste gaat van de autonomie van Catalonië, Baskenland en andere regio's.

Catalaanse en Baskische nationalisten willen zelfs meer autonomie, een eis die voor Aznar onbespreekbaar was. De suggestie van Zapatero dat hij over de autonomiekwestie met de nationalisten wil overleggen, zal de Volkspartij daarom geen deugd doen.

Ook in zijn buitenlands beleid zal Zapatero naar consensus zoeken en vooral geen vijanden willen maken. Treffend in dat opzicht zijn zijn opmerkingen maandag over de kwestie-Irak. Zapatero waagde zich aan kritiek op de Amerikaanse president Bush en de Britse premier Blair. Kort daarop voerde hij een vriendschappelijk telefoongesprek met Blair en onderstreepte hij op een persconferentie de goede banden met de Verenigde Staten.

(Bron: Hans Heijt, ANP)