De reactie van Zorgverzekeraars Nederland op de NOVA-uitzending

In deze reactie willen wij ingaan op kritische noten die Nederlanders in Spanje kraken over de nieuwe zorgverzekering, de rol van de zorgverzekeraars en de campagne die ZN op dit moment voert om Nederlandse ingezetenen en grensarbeiders te informeren.

1. De doelgroep van de ZN-campagne
Eerst een opmerking over de kritiek van de Vereniging van Nederlandse Gepensioneerden in Spanje (VNGS) over de inhoud van de massamediale campagne die Zorgverzekeraars Nederland op dit moment voert rond de invoering van het nieuwe zorgverzekeringsstelsel. De VNGS gebruikt zware bewoordingen als het gaat om een oordeel over deze campagne. Wij zouden ons schuldig maken aan 'uitermate misleidende en betreurenswaardige promotie'. Volgens de VNGS geldt de kernboodschap van de campagne, 'als u niets doet, blijft u goed verzekerd', zoals verwoord in de televisiecommercial, niet voor Nederlanders in het buitenland.

ZN werpt deze beschuldiging verre van zich. Wat is namelijk het geval? ZN voert in Nederland een campagne om Nederlandse ingezetenen en grensarbeiders die in Nederland werken helder en duidelijk te informeren over het aanbod dat de zorgverzekeraars hen vóór 16 december aanstaande zullen doen. Kern van dit aanbod is dat zij een zorgverzekering aangeboden krijgen dat qua hoofd- en aanvullend pakket zal lijken op wat deze verzekerden nu hebben. Het betreft hier een non-select aanbod, gebaseerd op het principe van de negatieve optie: wie niet voor 1 maart 2006 op het aanbod reageert, heeft de zekerheid per 1 januari 2006 verzekerd te zijn. Doelgroep van de campagne zijn de mensen in Nederland die volgens de nieuwe Zorgverzekeringswet voor de standaardverzekering moeten verzekeren.

Degenen die niet tot deze categorieën behoren, zoals Nederlanders die momenteel in het buitenland wonen en werken, behoren uitdrukkelijk niet tot de doelgroep van de campagne. Zij worden immers niet verzekerd volgens de nieuwe wet, maar krijgen het recht op zorg in het woonland volgens de toepasselijke EG-verordening of volgens een bilateraal verdrag. Zij dienen zich aan te melden bij het College voor Zorgverzekeringen en kunnen niet kiezen voor een Nederlandse zorgverzekeraar. Logischerwijs gelden de kernboodschap van de tv-commercial en de andere uitingen niet voor hen. De argumentatie van de VNGS op basis waarvan ze stelt dat ZN aan misleidende en betreurenswaardige promotie doet, is dus volstrekt onjuist en onterecht.

2. De consequenties van het nieuwe stelsel voor Nederlanders in het buitenland
Dan de inhoud van de zaak. Geregeld worden wij geconfronteerd met onvrede van Nederlanders in het buitenland over de consequenties van de komst van het nieuwe zorgverzekeringsstelsel. Onvrede over de hoogte van de premievervangende bijdrage, over de AWBZ-premie of over het vervallen van een deel van de dekking van de particuliere polis omdat hier verdragsaanspraken voor in de plaats komen. Zaken waarop zorgverzekeraars ten onrechte worden aangesproken.

Op het punt van de dekking willen we iets nader ingaan. De Nederlandse staat heeft voor Nederlanders die in het buitenland wonen het recht op zorg geregeld via de EG-verordening 1408/71 (voor degenen die in de EU wonen) of een bilateraal verdrag verdragen met landen buiten de EU). Deze groepen Nederlanders kunnen gebruik maken van de gezondheidszorg in het betreffende land, volgens de regels van het land, en de kosten worden vergoed vanuit Nederland. Nederlanders in het buitenland betalen hiervoor aan het CVZ een premievervangende bijdrage. Voor degenen die tot nog toe ziekenfondsverzekerd waren, verandert er in feite niets. Voor degenen met een particuliere ziektekostenverzekering verandert er wel het een en ander. Ten eerste vervalt een groot deel van de dekking van deze verzekering (op basis van artikel 2.5.2 van de Invoerings- en Aanpassingswet). Hierin voorziet namelijk de gezondheidszorg in het betreffende woonland. Voor het restant van de dekking -de zorgvormen waarin het woonland niet voorziet- zullen de verzekerden vermoedelijk een relatief hoge premie moeten gaan betalen. Immers het draagvlak voor het produkt wordt kleiner. De schadelast voor deze verzekering komt te rusten op een kleine groep verzekerden die zich in het buitenland zelf niet goedkoper kan verzekeren. Daarnaast zullen de kosten van administratie en uitvoering van de verzekering stijgen.
Een flinke stapeling van kosten dus voor Nederlandse voorheen particulier verzekerden in het buitenland is onvermijdelijk.

Overigens levert het vervallen van een groot deel van de dekking ook voor de zorgverzekeraars problemen op. Per land zullen zij namelijk moeten bepalen welke zorgvormen daar op grond van de wet worden aangeboden en in welke aanvullende dekking zij moeten voorzien. Dilemma voor de zorgverzekeraars is dus hoe tegen een redelijke prijs zekerheid geboden kan worden aan een zeer diverse groep mensen die al geconfronteerd worden met een verplichte financiële bijdrage voor de zorgverlening in het woonland.

3. Inschatting initiatieven van Nederlandse zorgverzekeraars
De zorgverzekeraars zullen een modus moeten vinden om hiermee om te gaan. Zorgverzekeraars Nederland inventariseert momenteel de initiatieven van zorgverzekeraars om Nederlanders in het buitenland een ziektekostenverzekering aan te bieden waarin de resterende dekking is opgenomen. Het lijkt erop dat de meeste zorgverzekeraars hiertoe zullen besluiten, al is het te vroeg om iets te zeggen over de omvang van het pakket en de premiestelling.