Onenigheid over berechting Saddam

De gevangenneming van de voormalige Iraakse dictator Saddam Hoessein heeft een lawine opgeleverd van aanklachten die landen en bevolkingsgroepen tegen hem willen indienen. Ook over de vraag of Saddam in Irak of door een internationaal tribunaal moet worden berecht, wordt volop getwist.

Zo wil de Iraakse interim-regeringsraad de verdreven dictator graag in eigen land berechten. Juist vorige week is een speciaal tribunaal in het leven geroepen voor vertegenwoordigers van het voormalige dictatoriale regime die misdaden zouden hebben begaan.

Hoe dat tribunaal zal gaan werken is nog onduidelijk. In elk geval krijgt het geen internationaal karakter zoals het Joegoslavië-tribunaal. Mensenrechtenorganisaties en juristen vrezen dat de onafhankelijkheid van het tribunaal niet gewaarborgd is, al was het maar omdat de Irakezen nauwelijks ervaring hebben met objectieve rechtspraak. Ze pleiten er daarom voor om Saddam buiten Irak te berechten.

Groot-Brittannië respecteert de wens van het Iraakse regeringsraad om Saddam in Irak terecht te laten staan, maar heeft al aangekondigd niet te gaan meewerken aan een rechtbank dat de doodstraf kan opleggen. Ook de mensenrechtenorganisatie Amnesty stelt zich op dat standpunt: de doodstraf is uitgesloten", aldus een zegsman.

Het Amerikaanse standpunt is nog niet duidelijk. Maar als het Iraakse tribunaal Saddam niet ter dood kan veroordelen, dan moet de voormalige dictator desnoods in de VS voor het gerecht worden gesleept, opperde de Democratisch presidentskandidaat senator Lieberman gisteren al. De meeste staten in de VS kennen de doodstraf wel.

Een andere Amerikaanse presidentskandidaat, Wesley Clark, wil wat betreft de strafmaat alle opties openhouden, zonder daarbij de doodstraf expliciet te noemen. De voormalige generaal kwam met zijn verklaring in Den Haag, waar hij achter gesloten deuren voor het Joegoslavië-Tribunaal getuigde tegen Slobodan Milosevic. Dat proces noemde Clark, die in 1999 leiding gaf luchtaanvallen op Kosovo, "een belangrijk precedent voor wat er met een andere dictator kan gebeuren".

Iraks buurland Iran pleit voor berechting van Saddam voor een internationaal tribunaal. Op die manier kan Saddam veroordeeld worden voor de misdaden die hij tijdens de Irak-Iran-oorlog van 1980 tot 1988 heeft begaan. Teheran is al begonnen met het verzamelen van materiaal dat moet bewijzen dat door Saddams toedoen honderdduizenden Iraniërs om het leven zijn gekomen.

Israël is eveneens begonnen met het bijeenbrengen van bewijsmateriaal tegen Saddam Hoessein, liet minister van Justitie Lapid desgevraagd weten. Volgens Israël heeft de voormalige Iraakse leider zich schuldig gemaakt aan oorlogsmisdaden toen hij in 1991, tijdens de Golfoorlog, Tel Aviv bestookte met Scud-raketten.

De Poolse president Kwasniewski vindt dat Saddam in Irak moet worden berecht "volgens juridische normen en standaarden". De meeste Europese landen hebben zich nog niet uitgelaten over de berechting van Saddam Hoessein. Hoogstwaarschijnlijk zullen de Europese landen niet instemmen met een berechting waarbij Saddam Hoessein de doodstraf kan krijgen.

(Bron: NOS Nieuws)