Afluisteraffaire nieuw blok aan been Blair

De Britse premier Tony Blair heeft vrijdag steun gehad van politici die duistere politieke motieven vermoeden achter de plotselinge openhartigheid van oud-minister Clare Short over afluisterpraktijken op het hoofdkwartier van de VN. Maar het vertrouwen van de Britten in de regering-Blair is volgens een opiniepeiling in een Brits dagblad verder geslonken.

Van de ondervraagden meende 67 procent dat de regering niet eerlijk en betrouwbaar heeft gehandeld. Blair poogde vrijdag in Schotland de gedachten van de toehoorders bij de binnenlandse politiek te houden. Hij klaagde er over een Conservatieve dreiging.

Maar nog nauwelijks hersteld van de affaire rond de zelfmoord van de wapendeskundige Kelly heeft de Britse eerste minister weer een affaire die verband houdt met de aanval op Irak.

Short was een fel tegenstander van de oorlog tegen de Iraakse dictator Saddam Hoessein. Ze trad echter pas na de aanval af als minister van Ontwikkelingssamenwerking. Short laat sindsdien geen gelegenheidonbenut haar afkeer van het beleid van premier Blair te uiten.

Afgelopen week gaf ze bijtend commentaar op een rechtzaak tegen een vrouw die bij de afluistercentrale van de Britse geheime dienst werkte. De vrouw lekte in januari 2003 geheime informatie naar de pers. Het ging om een Amerikaans verzoek om landen in de VN-Veiligheidsraad die een aanval op Irak niet steunden, met "vuile trucs" op andere gedachten te brengen.

De aanklagers lieten het woensdagavond plotseling en zonder uitleg afweten. De vrouw is vrij van rechtsvervolging. Short stelde onmiddellijk dat er "iets ongelofelijk smerigs" aan de zaak kleeft, blijkens de geheimzinnige houding van het Openbaar Ministerie. Vervolgens vertelde Short bij de BBC over de afluisterpraktijken van de Britten bij de VN, inclusief het kantoor van VN-chef Kofi Annan.

De voormalige minister van Buitenlandse Zaken Robin Cook, ook een felle criticus van Blair en de oorlog in Irak, zei vrijdag dat Shorts late openhartigheid een gemeen politiek spel is: "Dit is onderdeel van Clare's politieke campagne om de premier te ondermijnen. Het schaadt zowel de regering als de (Labour-)partij aan wie ze al haar privileges dankt", zei Cook.

De premier bleef vrijdag hardnekkig weigeren openheid van zaken te geven over de vermeende afluisterpraktijken bij de voorbereidingen van de aanval op Irak. Parlementsleden hebben hierom gevraagd. De leider van de Liberaal-Democraten, Charles Kennedy, eiste een debat in het Lagerhuis.

Dat er veel bij de VN wordt afgeluisterd, beaamden vrijdag tal van prominenten en specialisten. Ex-secretaris-generaal Boutros Bourtros Ghali van de volkerenorganisatie sprak zelfs van een traditie. De VN zien volgens bronnen in het hoofdkwartier af van juridische stappen tegen Londen of andere afluisteraars. Woordvoerder Eckhard wees er wel op dat het illegaal is en moet ophouden.

De VS hebben geen enkel commentaar op de affaire. De voormalige chefs van de wapeninspecteurs in Irak Richard Butler en Hans Blix beaamden dat ook zij werden afgeluisterd. Butler heeft inmiddels een functie waar hij niet hoeft te vrezen dat de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland belangstelling voor hem hebben. Hij is gouverneur van Tasmanië in Australië.

(Bron: ANP/DPA/AFP)