Veroordeelde zwaarder delict moet DNA afstaan

Bij iedereen die wordt veroordeeld voor een delict waarop vier jaar of een langere celstraf staat, mag voortaan genetisch materiaal (DNA) worden afgenomen. Hieronder vallen de meeste misdrijven, van diefstal tot moord. De Tweede Kamer steunde dit voorstel van minister Donner van Justitie donderdag. De verplichting geldt ook als de rechter uiteindelijk een lagere straf voor het delict oplegt, zelfs bij een taakstraf.

De opslag van het DNA in een databank moet preventief werken, want de politie kan hen makkelijker opsporen als zij in de toekomst opnieuw in de fout gaan. De komende drie jaar wordt naar schatting bij 26.000 nieuwe veroordeelden het DNA afgenomen, aldus Donner.

Maar ook oude misdrijven vanaf 1984 kunnen worden opgelost, als blijkt dat materiaal van veroordeelden al in de databank zit.

Een Kamermeerderheid, met het CDA en LPF voorop, wil in de toekomst bij nog meer personen DNA kunnen laten afnemen, zoals bij verdachten van lichtere misdrijven. Donner sluit dat niet uit maar wees erop dat er nu te weinig capaciteit is en vindt dat dit dan alleen moet gaan om misdrijven waarbij kans op herhaling is. Hij bekijkt dat nog. VVD, PvdA en D66 voelen daar ook voor.

Sinds 2001 kan al van verdachten van een zeer ernstig misdrijf, zoals moord of een verkrachting, DNA worden afgenomen tijdens het opsporingsonderzoek. Met een wattenstaafje wordt wangslijm weggeschraapt uit de mond. Ook kunnen mensen al vrijwillig DNA afstaan die minder zware vergrijpen hebben gepleegd, zoals potloodventers.

De wijziging nu is een uitbreiding van die maatregel tot veroordeelden. Ook mensen die nu hun straf uitzitten, moeten hun DNA afstaan. Deze inhaalslag bij 5500 veroordeelden gebeurt in fases. Veroordeelden die hun straf al hebben uitgezeten, hoeven dat niet te doen. Betrokkenen kunnen bezwaar aantekenen tegen afname. Het CDA wil die beroepsmogelijkheid beperken.

De profielen worden twintig tot dertig jaar opgeslagen in de landelijke databank van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Hierin zitten nu profielen van circa 4000 bekende daders en 46.000 nog onbekende sporen die gevonden zijn bij 11.000 misdrijven die zijn gepleegd tussen 1984 en 1996.

De nieuwe verplichting tot DNA-afname kan dus opleveren dat oude misdrijven alsnog worden opgelost. Bij de invoering van de profielen in de databank, kan een 'hit' ontstaan. Een oude zaak kan dan worden heropend. PvdA-Kamerlid Wolfsen waarschuwde dat materiaal in de databank niet altijd van de dader afkomstig hoeft te zijn. Ook kan er misbruik van worden gemaakt als daders opzettelijk verkeerd materiaal achterlaten. Donner erkende dat risico maar wees erop dat DNA niet het enige bewijs kan zijn voor een veroordeling.

(Bron: ANP)