Muqtada al-Sadr zoekt uitweg uit conflict
14 apr 04
De radicale sjiietische geestelijke Muqtada al-Sadr zoekt een uitweg uit het conflict met de
coalitietroepen in Irak. Het Amerikaanse leger heeft rond de heilige stad Najaf, waar Al-Sadr zich
schuilhoudt, circa 2500 manschappen samengetrokken. Iran heeft woensdag een gezant gestuurd naar Bagdad om te
bemiddelen.
Een naaste medewerker van Al-Sadr zei dat hij het oordeel van de belangrijkste sjiietische geestelijke in het
land, grootayatollah Ali al-Sistani, zou accepteren. Volgens Qais al-Khazali was het besluit het resultaat
van enkele dagen van onderhandelingen met vertegenwoordigers van de hoogste sjiietische religieuze
autoriteit, de marjaiya.
Die heeft Abdelkarim al-Anzi aangewezen om te onderhandelen met de Amerikanen. "Sayyid Muqtada heeft een
aantal positieve voorstellen gedaan om de crisis te beëindigen. Hij realiseert zich dat een gewapende
confrontatie in niemands belang is", zei Al-Anzi, die lid is van de sjiietische Dawa-partij. Hij kon nog geen
details geven van de voorstellen.
Maar een van de opties is het opheffen van zijn militie, het Mahdi Leger. Al-Sadr zou deze om willen vormen
tot een sociale en politieke organisatie zonder militaire activiteiten. Ook zou hij onder een toekomstige
"democratische en legitieme Iraakse regering" voor de rechter willen verschijnen voor moord op een
collega-geestelijke.
Tegen al-Sadr is een arrestatiebevel uitgevaardigd wegens onder meer vermeende betrokkenheid bij de moord op
Abdul Majid al-Khoei, een bondgenoot van de Amerikanen. Toen de Amerikanen een naaste medewerker van Al-Sadr
in verband met deze zaak arresteerden en
kort daarvoor ook al zijn weekblad tijdelijk hadden verboden, begon het Mahdi Leger een opstand.
De man om wie het allemaal draait zei woensdag bereid te zijn te sterven om een eind te maken aan de
bezetting. Maar hij liet ook verzoenende woorden horen. "De deur staat open voor alle welgemeende mensen die
een eind willen maken aan deze kunstmatig opgeklopte crisis", aldus Al-Sadr. Hij zei verder niet bereid te
zijn om in Iran in ballingschap te gaan.
De voorzitter van de Amerikaanse chefstaven, generaal Richard Myers, zei tijdens een bezoek aan Koeweit-stad
dat Al-Sadr "voor het gerecht moet worden gebracht". De coalitie zal hier aan meewerken, aldus de militair,
die later nog een bezoek bracht aan zijn soldaten rond Najaf. Hij weigerde te zeggen of het doden van Al-Sadr
nog steeds een optie is.
In Bagdad is een Iraanse delegatie om in de kwestie te bemiddelen. De Iraanse minister Kamal Kharrazi van
Buitenlandse Zaken zei dat de Amerikaanse regering om interventie van Iraanse zijde had gevraagd. Washington
zegt dat het om een Brits initiatief ging dat de zegen van de VS had. Het sjiietische Iran heeft nauwe banden
met verscheidene Iraakse politieke partijen.
De Iraniërs moeten volgens westerse diplomaten in Teheran echter ook de circa veertig gijzelaars zien
vrij te krijgen. Woensdag zijn opnieuw twee Japanners ontvoerd. In totaal worden nu vijf Japanners gegijzeld
door een groepering die terugtrekking van de 550 Japanse militairen eist. De Franse journalist Alexandre
Jordanov is intussen weer vrijgelaten.
President Bush zei dinsdagnacht vast te houden aan de machtsoverdracht op 30 juni. VN-gezant Lakhdar Brahimi
viel hem hierin bij. Maar die zei dat voor verkiezingen in januari 2005 de veiligheidssituatie wel sterk
verbeterd dient te worden. Bush liet ook nog weten extra troepen naar Irak te zullen sturen als commandanten
ter plaatse daarom zouden vragen.
Het vijf dagen oude fragiele bestand in Fallujah tussen de Amerikanen en soennitische strijders is met 48 uur
verlengd. Toch wordt er nog geregeld geschoten. Volgens Irakezen die bemiddelen in Fallujah zullen Iraakse
agenten weer gaan patrouilleren in de stad westelijk van Bagdad en zullen de Amerikaanse militairen zich
verder terugtrekken.
(Bron: ANP/AFP/DPA/Reuters)