Ondernemingsraad IND verwerpt aanpak vertrekcentra Verdonk
13 mei 04
De ondernemingsraad (OR) van de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) heeft forse kritiek op de manier
waarop het IND-personeel wordt voorbereid op het werk in de nieuwe vertrekcentra. Volgens de OR vertoont het
zogenaamde opleidingsprogramma "schokkende" tekortkomingen. Dat blijkt uit een brief van de OR aan het hoofd
van de IND waar NOVA inzage in heeft gehad.
Zo zijn er volgens de OR geen werkinstructies voor de werknemers van de IND, is de opleiding technisch
ingericht zonder dat rekening wordt gehouden met de bijzondere situatie van uitgeprocedeerden en wordt de
veiligheidssituatie en wat te doen bij crisis nergens genoemd.
Ook is er niet gekeken naar ervaringen uit het verleden, zoals die zijn opgedaan in het voormalige
vertrekcentrum in Ter Apel.
Het opleidingsprogramma is bedoeld voor de ruim 160 werknemers van de IND die in de nieuwe vertrekcentra
moeten gaan werken. Daar komen volgens de plannen van minister Verdonk van Vreemdelingenzaken, de
uitgeprocedeerde asielzoekers terecht die het land niet vrijwillig willen verlaten.
Volgens de OR is het werk dat de IND-ers daar moeten gaan doen totaal verschillend van datgene wat ze tot nu
toe gewend zijn: "De OR vindt het (..) bijna schokkend dat de opleiding strikt technisch is ingericht.
Aandacht voor het bijzondere karakter van het werk ontbreekt vrijwel geheel. Het voeren van een
terugkeergesprek met een uitgeprocedeerde, al lang in Nederland verblijvende vreemdeling, roept andere
emoties op dan het voeren van een gesprek in het kader van een 'eenvoudige' asielprocedure". Volgens
hoogleraar vreemdelingenrecht A. van Kalmthout is het opvallend dat de top van de IND dit zelf niet onder
ogen heeft gezien. "De ambtenaren nemen afstand van het beleid van de minister waar het gaat om de
uitvoering".
Daarnaast schrijft de OR: "Het is (..) een ernstig manco dat het programma van start zou gaan zonder dat
wordt beschikt over de werkinstructies en een deugdelijke beschrijving van de werkprocessen".
Maar niet alleen de voorgestelde werkwijze bevalt de OR niet. Ook aan andere zaken is veel te weinig aandacht
besteed: "Nergens wordt concreet gesproken over de veiligheidssituatie en de onderlinge samenhang van het
werk van de ketenpartners waar het gaat om die aspecten. Wat is de rol van de casemanagers bij
crisisinterventie (..)?
De OR noemt het programma incompleet en men mist een "deugdelijke analyse, niet alleen van de specifieke
problematiek waarmee de medewerkers zullen worden geconfronteerd (..) maar ook van de ervaringen die zijn
opgedaan op terugkeergebied in Ter Apel". Volgens Van Kalmthout zullen de gesignaleerde tekortkomingen zeker
gemeenten afschrikken die benaderd worden om een vertrekcentra te huisvesten.
De IND laat in een reactie weten dat er wel degelijk aandacht is voor sociale en emotionele zaken en bekijkt
nu of en waar het programma kan worden aangepast.