Milosevic-proces gaat tweede fase in

Het Milosevic-proces, dat op 12 februari 2002 begon, gaat donderdag de tweede fase in. Tot nu toe is in de rechtszaak voor het Joegoslavië-Tribunaal alleen het bewijs van de aanklagers behandeld. Donderdag wordt een begin gemaakt met de planning van de verdediging van Milosevic.

Tot nu toe was het de rol van Milosevic om het bewijs van de aanklagers te ontkrachten door de getuigen à charge aan een kruisverhoor te onderwerpen. Het is nu de beurt aan de ex-president van achtereenvolgens Servië en Joegoslavië om zijn eigen getuigen op te roepen.

Dat wordt donderdag gepland tijdens een zogeten Pre-Defence Conference van enkele uren. Een van de pijnpunten zal het aantal getuigen zijn dat Milosevic wil oproepen: 1631. De rechters zullen naar verwachting die lijst flink kortwieken om de duur van het Milosevic-proces binnen aanvaardbare proporties te houden. Tot nu toe is een gemiddelde van circa 150 getuigen per jaar gehaald in deze zaak. Bij eenzelfde ritme zou het horen van 1631 getuigen dus tot in 2015 duren.

De getuigenlijst van Milosevic is nog vertrouwelijk. Enkele namen heeft hij echter al bij het begin van het proces in 2002 bekendgemaakt: De Franse president Chirac, de Amerikaanse ex-president Clinton, de Britse premier Blair en andere westerse toppolitici. Als die potentiële getuigen niet willen komen, kan dat tot het nodige getouwtrek leiden, zoals onlangs weer eens bleek bij het relletje rond de getuigenis van ex-Dutchbat-commandant Karremans in het Srebrenica-proces.

Van veel andere getuigen wilde Milosevic de rechters in eerste instantie de namen niet eens geven. De rechters eisten echter alle namen op om een goed overzicht te hebben. Donderdag zal moeten blijken of 'Slobo' aan dat verzoek gehoor heeft gegeven.

Donderdag zal ook het eerste optreden in de Haagse rechtszaal zijn van Lord Iain Bonomy, de Schotse rechter die Richard May vervangt. De Britse rechter May, die ruim twee jaar de Milosevic-zaak heeft geleid, is om gezondheidsredenen afgetreden.

De Jamaicaan Patrick Robinson is de nieuwe voorzittend rechter. Derde magistraat in de strafkamer is de Zuid-Koreaan O-Gon Kwon. Bonomy heeft, zoals de procedureregels vereisen, 'gecertificeerd' dat hij zich vertrouwd heeft gemaakt met de zaak. Waarnemers achten dat een moeilijke klus: De Schot heeft bijna driehonderd getuigen gemist (waarvan videobanden en stenografische verslagen zijn); daarnaast zijn er honderdduizenden pagina's processtukken in dit eerste proces tegen een voormalig staatshoofd voor een VN-tribunaal.

De presentatie van het bewijs van de verdediging zal zeker meer dan een jaar in beslag nemen. Daarna is er, in het sterk Angelsaksisch getinte systeem van het tribunaal, een tweede ronde voor de aanklagers ('rebuttal') en een tweede ronde voor de verdediging ('rejoinder'). Daarna kunnen de rechters nog eigen getuigen oproepen in het 'proces van de eeuw'.

Het tijdschema kan verder worden verstoord door de geregelde 'ziekmeldingen' van Milosevic. De 62-jarige 'Slobo' heeft geregeld te kampen met hoge bloeddruk, uitputtingsverschijnselen en griep.

Milosevic is aangeklaagd wegens oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid in Kosovo, Kroatië en Bosnië. Voor Bosnië komt daar nog eens de zwaarste aanklacht, genocide (volkenmoord), bij.

Met Milosevic' openingspleidooi en de eerste getuigen à decharge wordt volgens de voorlopige planning begonnen op 5 juli.

(Bron: Thomas Verfuss, ANP)