'Mogelijk doden door slechte voorbereiding aanpak rampen'

De medische hulpverlening schiet ernstig tekort in de voorbereiding op rampen en grote ongelukken. Dat concluderen de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) en de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB).

De medisch coördinator heeft geen bevoegdheden, traumateams werken niet 24 uur per dag en doordat meldkamers en ambulancediensten vaak in private handen zijn, is er te weinig tijd en geld om te oefenen. Voorzitter F. Sanders van de RVZ zegt in NOVA dat dit tot zeer ernstige situaties kan leiden: "Dat kan betekenen dat mensen de gevolgen van een minder optimale opvang, levenslang met zich dragen. Dat kunnen blijvende lichamelijke beperkingen of invaliditeit zijn. In beginsel kunnen zelfs mensen overlijden".

Rampen of grote ongelukken zoals een grote kettingbotsing, een zware ontploffing of een brand met veel slachtoffers komen in Nederland minstens twee keer per jaar voor. Maar na de Herculesramp en de rampen in Enschede en Volendam is nog steeds niet duidelijk wie de medische zorg bij een groot incident aanstuurt.

Er is een Regionaal Geneeskundig Functionaris, maar die heeft in de praktijk geen bevoegdheden. "We hebben niet zoiets als een commandant in de geneeskundige hulpverlening", stelt Sanders. "Iemand die ook de partijen aan tafel kan brengen en van hen kan eisen dat er ook afgestemde plannen worden gemaakt en dat die ook eens per jaar worden geoefend eens per jaar. Zo iemand is noodzakelijk."

Ook wordt er binnen de medische sector nauwelijks geoefend. Ziekenhuizen, GGD, ambulancedienst en meldkamers willen of kunnen de kosten niet betalen. Sanders: "Het gevaar is dus dat een echte ramp ook de eerste oefening is." Volgens de RVZ is er zeker 2,5 miljoen euro nodig om iedere regio één keer per jaar te laten oefenen.

Daarnaast constateren de raden dat er een groot probleem ligt bij de meldkamers van de ambulancediensten. Dat zijn vaak commerciële bedrijven die geen tijd en geld willen vrijmaken om te oefenen. En niemand die ze kan dwingen dat ze zich voorbereiden op een eventuele ramp.

De raden vinden dan ook dat de meldkamers door de overheid gerund moeten worden. Verder vindt de RVZ het schandalig zaak dat er in verschillende regio's traumateams zijn die niet 24 uur per dag inzetbaar zijn, puur uit geldgebrek.

Er moet dan ook meer geld worden vrijgemaakt en het kabinet moet de geneeskundig commandant meer bevoegdheden geven, zo staat in het advies aan de ministers van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid. Het ministerie van Binnenlandse Zaken laat weten dat het advies de kern van de problematiek raakt en dat het kabinet na de zomer een beslissing zal nemen.