Kroes houdt zich kranig in hoorzitting

Ze kwam de zaal onwennig binnen, struikelde half over een podiumpje, hakkelde, vroeg een andere stoel en keek schichtig om zich heen. Maar eenmaal pratend over haar komende werk herwon Neelie Kroes, de Nederlandse kandidaat-eurocommissaris voor concurrentiebeleid, snel haar zelfverzekerdheid tijdens haar 'verhoor' dinsdag in het Europees Parlement.

Haar optreden zorgde uiteindelijk ook voor steun vanuit het parlement. Glimlachend maar beslist bestreed ze beschuldigingen over vriendjespolitiek en smeergeld. "No way", dat ze betrokken was bij illegale praktijken, beklemtoonde ze. Zelfs de voorzitter van de parlementscommissie gaf ze een sneer: "Hoezo te veel kennis van het bedrijfsleven? Dat heb ik nog nooit gehoord. Dat kan helemaal niet."

Kroes gaf wel toe dat ze fouten had gemaakt in haar lange verleden als politica, zakenvrouw en onderwijsmanager. "Maar ik heb geleerd van mijn fouten; meer dan van mijn successen. Een mislukking dwingt je na te denken hoe het beter kan." Vroeger, zei ze, was ze nogal eens "te enthousiast". De Nederlandse kandidaat voor de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, viel op door haar weigering zich terug te trekken als het europarlement daarom vraagt.

De commissie voor economische en monetaire zaken, die haar dinsdag ondervroeg, wil nog wel opheldering daarover. Ook vraagt de parlementscommissie om inzage in een juridisch advies om niet te oordelen over bedrijven waarin Kroes zelf ooit actief was. Toch bleek na afloop van de hoorzitting dat een brede meerderheid van christen-democraten, socialisten en liberalen de Nederlandse eurocommissaris steunt, zo stelde althans VVD-europarlementariër Maaten.

Kroes wil overigens dat juridisch advies graag ter inzage geven. Het europarlement heeft formeel niet het recht om individuele commissarissen naar huis te sturen en wil daarom een persoonlijke belofte van iedere kandidaat verkrijgen wat deze doet als er niet langer sprake is van vertrouwen door het parlement. Kroes ging daar dinsdagmiddag niet op in. Zij stelde ook dat "allerlei aantijgingen niet correct zijn".

De EP-commissie wil verder meer weten over wat Kroes doet als ze in de toekomst moet oordelen over een bedrijf waar ze zelf toezichthouder is geweest. Hoewel ze al haar functies heeft neergelegd en niet meer in het bedrijfsleven zal terugkeren ("zelfs als ik rozen ga kweken, zal ik ze niet verkopen"), willen de parlementariërs meer informatie over de precieze procedure. Sommige europarlementsleden uitten na afloop kritiek op de gebrekkige dossierkennis van Kroes.

"Ze moet zich nog inwerken in dossiers", zei een overigens positieve CDA'er Wortman-Cool. PvdA'er Van den Burg had na afloop "op een paar punten twijfel". Toch lijkt haar fractie akkoord te gaan met Kroes. Ook klaagden parlementsleden over het steenkolenengels dat Kroes bezigde. Kroes is er hoe dan ook in geslaagd haar blazoen te zuiveren. De beschuldigingen over fraude werden door geen enkele grote fractie serieus genomen.

De SP en ex-klokkenluider en huidig europarlementariër Van Buitenen hadden voor de hoorzitting hoog van de toren geblazen. Ze zouden met bewijzen en harde aanwijzingen komen over vriendjespolitiek. Zo zou Kroes in de jaren negentig in Indonesië een "smeergeldproces begeleiden", aldus Van Buitenen. "Klopt het dat u 75.000 gulden heeft ontvangen en weet de belastingdienst hiervan?", bromde de zelfbenoemde fraudejager tijdens de hoorzitting. Een felle Kroes vroeg hierop om harde bewijzen.

Van Buitenen schermde met vele documenten die in zijn bezit zouden zijn, maar toonde er geen enkele. Na afloop zei hij dat hij doorgaat met zijn werk. "Ik heb het bewijs niet voor 100 procent rond. Ik heb geen heel onderzoeksteam achter me", aldus Van Buitenen. De stukken die hij in zijn bezit zegt te hebben, wil hij niet publiceren. Afspraken over tv-interviews annuleerde hij. Kroes begint 1 november als eurocommissaris voor concurrentiebeleid of mededinging, als het Europees parlement de groep eurocommissarissen goedkeurt.

Kroes moet in haar werk beoordelen of bedrijven een te grote machtspositie hebben en of deze soms onterecht staatssteun ontvangen. Ze zei zich in haar werk te willen beperken tot de grote onderwerpen. Als eurocommissaris wil ze meer onderzoeken naar hele sectoren, bijvoorbeeld energie en afval. Ze wil kleinere zaken overlaten aan de kartelwaakhonden in de EU-landen.

(Bron: ANP)