Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Godslastering: liever discussie dan rechtsvervolging

15 nov 04

Minister Donner van Justitie heeft weinig medestanders voor zijn plan om godslastering vaker te vervolgen. Liever dan rechtsvervolging zien christenen en moslims een open maatschappelijke discussie met respect voor elkaars mening.

Minister De Graaf (Bestuurlijke Vernieuwing) ziet ook niets in het plan van zijn collega omdat het kabinet onlangs het standpunt heeft ingenomen dat dit soort zaken in Nederland al goed geregeld zijn.

Zelfs de Bond tegen het vloeken denkt dat een gang naar de rechtbank in de praktijk weinig zal uithalen. Uit jurisprudentie is gebleken dat de rechter zelden overgaat tot veroordeling. De Bond is wel blij met de hernieuwde aandacht voor godslastering door het pleidooi van Donner. "Ook op het gebied van godsdienst geldt de vrijheid van meningsuiting, maar men mag van mensen wel verlangen dat ze hun mening respectvol verwoorden", aldus een woordvoerder van de bond.

Kardinaal Simonis vindt dat het antwoord op de vraag waar de grenzen van de vrijheid van meningsuiting liggen, niet in wetten is te vinden, maar in "het geweten van een ieder". De kardinaal vindt dat mensen kwetsende uitspraken omwille van de medemenselijkheid ook anders kunnen formuleren.

Zijn collega, synodevoorzitter J.G. Heetderks van de Protestantse Kerk in Nederland, denkt dat christenen in de loop van de jaren meer gewend zijn geraakt aan godslastering en wellicht onverschilliger zijn geworden. Dat justitie onderzoekt of de wet goed wordt toegepast, juicht hij toe, maar liever dan een gang naar de rechter ziet hij een maatschappelijke discussie over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting.

Vrienden van de overleden filmmaker Theo van Gogh hebben in een open brief aan minister Donner geprotesteerd. "Moeten mensen die religies en extreme uitwassen daarvan ridiculiseren en aan de kaak stellen nu behalve terroristen ook ambtenaren vrezen?"

Voorzitter A. Tonca van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) maakt zich meer zorgen over de uitspraken van minister Verdonk (Integratie), die zondag zei dat de moslimgemeenschap een lager incasseringsvermogen heeft, dan over die van Donner. "Dat moslims er niet blij mee zijn dat de profeet of Allah worden beledigd, heeft niets met een lager incasseringsvermogen te maken maar met normen en waarden, fatsoen en respect."

Volgens Tonca verschillen moslims niet van iedere andere gelovige. "Een christen is ook niet blij als Jezus of Maria wordt beledigd." Hij vindt het goed dat de wetsartikelen die godslastering strafbaar stellen, tegen het licht worden gehouden. "Het is goed om duidelijk te stellen wat mag en niet mag."

Jurist en columnist Afshin Ellian, moslim, maar fel criticus van de islam, vindt Donners pleidooi juist een politieke blunder. "Eigenlijk zegt hij tegen de moslimfundamentalisten: er zit wel iets in dat jullie mensen doden." Als 'superminister' voor terrorismebestrijding had Donner volgens Ellian een "zware, strenge boodschap" aan het adres van moslimterroristen moeten laten horen. "Hij had moeten zeggen: blijf met je poten van onze schrijvers en denkers af. Hij moet de terroristen angst aanjagen, niet schrijvers en denkers." Ellian is het juist wel met minister Verdonk eens dat moslims in Nederland een lager incasseringsvermogen hebben. "Als je de lijst van mensen ziet die in de moslimwereld zijn omgelegd, moslims kunnen het moeilijk hebben dat over hun religie wordt gediscussieerd en geschreven."

Gelovigen hebben toch al een grotere vrijheid van meningsuiting dan mensen die hun mening uiten zonder zich op een religie te beroepen, concludeerde Ellian vorig jaar in een artikel in Justitiële Verkenningen. Hij vergeleek de rechtszaken tegen Hans Janmaat, voormalig leider van de Centrum-Democraten, met die tegen ex-Kamerlid Van Dijke, die homoseksualiteit op een lijn had gesteld met diefstal, en imam el-Moumni, die homoseksualiteit een ziekte had genoemd. Janmaat werd veroordeeld, Van Dijke en el-Moumni niet.

Voor zover bekend is er in Nederland door moslims nog nooit een zaak aangespannen wegens godslastering. De bekendste rechtszaak op grond van artikel 147 van het Wetboek van Strafrecht, dat 'smalende godslastering' strafbaar stelt, is het zogeheten ezelsproces tegen schrijver Gerard Reve in 1966. Reve was aangeklaagd omdat hij over God had geschreven als een ezel waarmee hij zich voorstelde gemeenschap te hebben. De schrijver ging vrijuit.

(Bron: ANP)

 
 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief