Toch gemorrel aan verkiezingen Irak

De Iraakse overgangsregering onder leiding van premier Ijad Allawi overweegt de komende parlements- en regionale verkiezingen uit te spreiden over een periode van enkele weken. Een gefaseerde stembusgang zal het mogelijk maken steeds voldoende veiligheidstroepen paraat te hebben in gebieden waar het nu nog te onveilig is. Dat zei Allawi dinsdag in vraaggesprekken met een Belgische en een Zwitserse krant.

De opmerkingen van Allawi zijn opvallend omdat hij zich tot dusver niets leek aan te trekken van vooral binnenlandse politieke kritiek op de voorgenomen verkiezingen. Verscheidene Iraakse soennitische en Koerdische partijen hebben eerder hun twijfel uitgesproken over het houden van verkiezingen, nu het nog steeds zo gevaarlijk is in delen van het land.

Allawi, en in zijn kielzog de Amerikaanse president Bush, hamerden er steeds op dat uitstel of afstel niet aan de orde kan zijn en dat de verkiezingen hoe dan ook op 30 januari gehouden worden. Zijn opmerkingen dinsdag lijken dan ook vooral bedoeld als een compromisvoorstel omdat de verkiezingen nog altijd op de gewenste datum beginnen, maar uit veiligheidsoverwegingen wel veel langer gaan duren. Voor bepaalde gebieden is er dan wel sprake van uitstel.

De Russische president Poetin schaarde zich dinsdag hoe dan ook bij de critici. In aanwezigheid van de bezoekende Allawi zei de president in Moskou dat hij zich niet kan voorstellen dat de verkiezingen gezien het geweld in het land vrij en eerlijk zullen verlopen. Behalve het geweld ziet Poetin ook "de totale bezetting door buitenlandse troepen" als een obstakel.

Allawi zelf zegde Rusland alvast een "leidende rol" toe bij de wederopbouw van Irak als het Kremlin besluit tot het schrappen van uitstaande schulden. Poetin herhaalde dat zijn regering nog altijd van plan is 90 procent van de Iraakse schulden te schrappen, naar verluidt een bedrag van zeker 7,5 miljard euro. Momenteel zijn het de Amerikanen en Amerikaanse bedrijven die de wedderopbouw van Irak vast in handen hebben.

Voor Washington zijn succesvolle en geloofwaardige Iraakse verkiezingen van cruciaal belang. Bush heeft de stembusgang al herhaaldelijk betiteld als de "terugkeer van de democratie" in het Arabische land. De komst van een nieuwe bestuurlijke structuur moet zijn succesvolle Irakbeleid onderstrepen en tegelijkertijd het begin inluiden van een langzame terugtrekking van de Amerikaanse troepen. Volgens minister van Defensie Rumsfeld zouden de Amerikanen nu binnen vier jaar weg moeten zijn.

De buitenlandse kritiek op de nog altijd enorme Amerikaanse invloed in Irak houdt intussen aan en veel Amerikanen zelf hebben intussen ook genoeg van militaire interventie. Juist dinsdag werd ook bekend dat de VS hun duizendste militair hebben in verloren in Irak als gevolg van gevechtshandelingen.

De hoogste militaire commandant in de Golfregio, generaal John Abizaid, liet dinsdag op zijn beurt blijken dat de Amerikanen inderdaad graag aankoersen op een andere rol na de verkiezingen. In een interview met The Washington Post repte de hoge militair van een strategiewijziging voor de Amerikaanse militairen; minder betrokkenheid bij gevechtshandelingen en een leidende rol bij de training van (toekomstige) Iraakse veiligheidsfunctionarissen.

Dat de Amerikanen worstelen met hun rol in Irak bleek ook uit een stuk in The New York Times. Die berichtte dinsdag dat de Amerikaanse ambassadeur in Irak, John Negroponte, persoonlijk een in zijn ogen te negatief rapport van de CIA over de situatie in het land heeft voorzien van een eigen beoordeling. Daarin zegt hij dat de inlichtingendienst te weinig oog heeft voor de positieve ontwikkelingen en te veel hamert op de dreiging van alleen maar aanhoudend en ook feller verzet in Irak.

(Bron: ANP/DPA/AFP)