Het laatste woord van de prins

Zes dochters, waarvan twee buitenechtelijk, zijn liefdesaffaires, vegen uit de pan naar oud-minister van Buitenlandse Zaken Luns, de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) en historicus Kikkert, het vermogen van zijn oudste dochter en Lockheed. Prins Bernhard heeft in een serie vraaggesprekken met De Volkskrant een aantal aspecten van zijn leven op zijn manier kenbaar willen maken. De publicaties mochten pas na zijn dood verschijnen.

De gesprekken zijn gevoerd zonder medeweten van de RVD, de premier en de koninklijke familie. Toen Pieter Broertjes en Jan Tromp, respectievelijk hoofdredacteur en redacteur van de Volkskrant, in 1999 in een direct verzoek aan de prins vroegen om een interview in het kader van de millenniumwisseling, stemde Bernhard dan ook meteen toe. "Zo kan ik eens een paardingen rechtzetten.

Omdat de RVD de interviews verbood, spraken de drie mannen in het geheim af. Wat volgde, waren negen interviews tussen januari 2001 en juni 2004. Bernhard heeft alle uitgewerkte teksten gezien en geaccordeerd. De RVD wil voorlopig niet reageren op de berichten in de Volkskrant.

In de politiek is naar aanleiding van de interviews een discussie onstaan over de vrijheid van meningsuiting van leden van het Koninklijk Huis. D66 en de SP vinden dat het keurslijf te strak is en dat de premier wat makkelijker moet omgaan met de ministeriële verantwoordelijkheid. De VVD meent dat het in het belang is van de monarchie om de bestaande regels strikt te handhaven en dat voor de interviews van Bernhard niet de ministeriële verantwoordelijkheid van de premier geldt.

De PvdA wil weten in hoeverre de premier zich verantwoordelijk acht voor de uitspraken van Bernhard. Balkenende wil nog niet direct inhoudelijk reageren op de interviews. De premier verwacht dat de onthullingen van prins Bernhard ter sprake zullen komen bij de behandeling van de begroting Algemene Zaken 2005, dinsdag in de Tweede Kamer.

De journalisten Broertjes en Tromp vinden de onthulling over de twee buitenechtelijke dochters de meest opmerkelijke van alle. Het bestaan van de 37-jarige Française Alexia is een publiek geheim. Dat geldt niet voor de ongeveer 50-jarige Amerikaanse Alicia. Koningin Juliana was op de hoogte van het bestaan van de onwettige kinderen en heeft ze ook enkele malen ontmoet. Beide dochters delen in de erfenis van de prins met hun andere halfzussen. Het vermogen dat hij en Juliana gezamenlijk nalaten, schat Bernhard op 150 tot 200 miljoen euro.

Alexia is volgens de prins "bij toeval" geboren. De komst van Alicia is een direct gevolg van de huwelijkscrisis tussen hem en Juliana in de jaren vijftig, een gevolg van de Greet Hofmans-affaire.

De prins geeft in de vraaggesprekken toe dat hij jarenlang een relatie heeft onderhouden met een vrouw, die hij in de Tweede Wereldoorlog in Engeland leerde kennen. Ook hier was Juliana van op de hoogte. Naar alle waarschijnlijkheid gaat het hier om de in 1996 overleden Lady Ann Orr Lewis, bij wie de prins twee zonen zou hebben verwekt.

Over die zonen heeft de historicus Jan Kikkert gepubliceerd. Volgens de prins heeft de "nephistoricus" dat en vele andere zaken allemaal uit zijn duim gezogen. Kikkert vindt het "een eer" dat prins Bernhard in de serie vraaggesprekken verschillende keren fel naar hem uithaalt. "Het feit dat hij mij herhaaldelijk noemt in de vraaggesprekken, geeft mij toch de indruk dat ik heel dicht bij de waarheid zat." Ook oud-minister van Buitenlandse Zaken Luns krijgt een veeg uit de pan. Bij verscheidene onderwerpen maakt de overleden prins duidelijk dat hij een hekel aan Luns had.

Over de affaire-Lockheed zegt de prins dat de Amerikaanse viegtuigbouwer begin jaren zestig 1 miljoen dollar heeft gestort op een Zwitserse bankrekening. Prins Bernhard gaf daarvan volgens afspraak 750.000 dollar aan zijn goede vriend en voormalig vertegenwoordiger van Lockheed Fred Meuser. Het resterende bedrag heeft hij anoniem weggeschonken. Prins Bernhard erkent dat hij stom is geweest om later nog eens 1 miljoen dollar commissiegeld aan Lockheed te vragen. Het geld wilde hij besteden aan het Wereld Natuur Fonds.

De prins noemt het opduiken van ene Victor Baarn, die in 1968 100.000 dollar van Lockheed kreeg, wel "een heel gemene zaak." "Ik weet niet wie dat was. Dat zal wel altijd een raadsel blijven. Victor was de huismeester van mijn moeder en Baarn, dat ligt hier bij Soestdijk. Het was een nogal duidelijk geval van met de vinger wijzen: dat moet hem zijn. Ik was het zeker niet." Koningin Juliana en zijn dochters waren niet boos over de Lockheed-brieven, zegt de prins.

De Volkskrant publiceert de weerslag van de gesprekken met de prins dinsdag in een speciale bijlage. "Het maakt mij uit of de mensen aan mij terugdenken als een aardige vent of een scharrelaar", aldus Bernhard.

Het verslag van de gesprekken is ook te boek gesteld. Het verschijnt dinsdag onder de titel 'De prins spreekt' bij uitgeverij Balans. Broertjes en Tromp benadrukken dat hun publicatie in de bijlage van de Volkskrant van dinsdag het verhaal van de prins is. "Het is zijn waarheid. We hebben niet alles gecheckt", besluit Broertjes.

(Bron: De Volkskarnt/ANP)