Amerikanen moeten uitleg geven over KLM-vlucht

Nederland wil van de Verenigde Staten weten hoe zij aan de passagiersgegevens zijn gekomen van de KLM-vlucht naar Mexico die afgelopen weekeinde is teruggestuurd. Zowel het ministerie van Justitie als de KLM gaat de Amerikanen om opheldering vragen. In Europees verband is afgesproken dat de VS alleen bij vluchten die daar landen, de namen van passagiers mogen checken.

De Amerikanen weigerden vrijdagavond een KLM-toestel dat op weg was naar Mexico, over Amerikaans grondgebied te laten vliegen. Dat gebeurde omdat twee passagiers aan boord op de Amerikaanse no-fly-list staan. Ze waren via Londen en Amsterdam op doorreis naar Mexico. De twee zijn volgens ingewijden van Saoedische afkomst.

Het KLM-vliegtuig moest terugkeren naar Schiphol. De twee verdachte passagiers zijn daarna via Londen naar Saoedi-Arabië teruggevlogen.

PvdA, VVD, GroenLinks en de Groep Wilders hebben de ministers van Justitie, Binnenlandse Zaken en Verkeer en Waterstaat maandag schriftelijke vragen gesteld over de kwestie. PvdA-Kamerlid Van Heemst vindt het vreemd dat de VS "blijkbaar zo bang" voor die twee passagiers zijn dat het onverantwoord was hen in hun luchtruim te laten. Het land liet hen echter wel in een vol vliegtuig zeven uur terugvliegen "richting bondgenoten in Europa". Het Kamerlid vraagt zich af of dat niet onfatsoenlijk is.

Volgens GroenLinks in het Europees Parlement blijkt uit het terugsturen van het toestel dat de Amerikanen veel meer gegevens gebruiken dan is afgesproken. Europarlementariër Buitenweg wil dat de VS niet langer mogen snuffelen in de bestanden, maar slechts bepaalde informatie krijgen. Ze vreest dat de VS ook gegevens oproepen van vluchten binnen Europa. "Want ook daar kunnen ze zo bij. We moeten de Amerikanen op hun blauwe ogen geloven dat ze dat niet doen", zei ze maandag.

Het Europees Parlement heeft meermalen bij toenmalig eurocommissaris Bolkestein geprotesteerd tegen de afspraken over passagiersgegevens. Het parlement vond de verstrekking te ruim. Het ging om te veel informatie die te lang bewaard zou blijven voor meer doelen dan terrorismebestrijding.

Volgens een KLM-woordvoerder krijgen de Amerikanen alleen bij vluchten die op hun grondgebied landen, beperkte inzage in de gegevens van de passagiers. In de overige gevallen niet. De Amerikanen kijken zelf in de bestanden van de vliegmaatschappijen of er mensen bij zijn die ze als een risico beschouwen. De luchtvaartmaatschappijen stellen hiertoe gegevens beschikbaar. De KLM en andere maatschappijen hebben zelf geen lijst van verdachten in verband met de privacywetgeving.

De Amerikanen gebruiken voor de controle hun zogenoemde no-fly-list. De lijst, waarop ongeveer 70.000 namen staan, is bedoeld om vermeende terroristen te weren. De Amerikanen zetten mensen op hun lijst van wie ze vermoeden dat ze ook maar iets te maken kunnen hebben met terrorisme. Het hoeft niet te betekenen dat zij concreet worden verdacht van terroristische activiteiten of dat ze worden gezocht.

Andere landen hoeven deze personen daarom niet aan te houden als er geen aanhoudingsverzoek is. Vliegtuigmaatschappijen mogen hen alleen niet aan boord nemen als zij naar de VS vliegen. De Nederlandse en Britse autoriteiten hebben de twee betreffende personen uit Saoedi-Arabië dan ook niet gearresteerd.

(Bron: ANP)