Berlusconi en Prodi in nek-aan-nek-race verwikkeld

De centrumrechtse coalitie Huis van de Vrijheden van premier Silvio Berlusconi en de centrumlinkse Unie van Romano Prodi zijn verwikkeld in een nek-aan-nekrace in de verkiezingen in Italië.

Prodi leek aanvankelijk de beste papieren te hebben. Latere prognoses gaven Berlusconi een voorsprong in de Senaat en het Lagerhuis.

Volgens prognoses van het onderzoeksbureau Nexus, zes uur na het sluiten van de stembureaus, kan het Huis van de Vrijheden van de premier rekenen op 50 procent van de stemmen, slechts 0,5 procent meer dan de stemmen voor Prodi. Nexus riep op grote voorzichtigheid in acht te nemen bij de interpretatie van de prognoses. Het ministerie van Binnenlandse Zaken meldde dat De Unie van Prodi na het tellen van bijna de helft van de stemmen voor het Lagerhuis een voorsprong op Berlusconi had. Het Lagerhuis telt 630 zetels.

Volgens Nexus krijgt Berlusconi ook de meeste zetels in de Senaat. Na telling van 86 procent van de stemmen zou de centrumrechtse coalitie Huis van de Vrijheden 158 zetels in de 315 zetels tellende Senaat halen, terwijl de centrumlinkse Unie 152 zetels zou hebben gewonnen.

In de aanloop naar de verkiezingen zeiden Prodi en Berlusconi alleen genoegen te nemem met een meerderheid in zowel de Senaat als het Lagerhuis. Ze lieten doorschemeren dat als ze die meerderheid niet zouden behalen, ze zouden aansturen op nieuwe verkiezingen.

Kort na het sluiten van de stembussen maandag om 15.00 uur leek Prodi nog op een zege op Berlusconi af te stevenen. In een peiling van de staatszender RAI kreeg Prodi 50 tot 54 procent van de stemmen voor zowel de Senaat als het Lagerhuis. Het Huis van Vrijheden van Berlusconi bleef achter met 45 tot 49 procent. De zender Sky Italia zette de steun voor Prodi op 52 procent en die voor de centrumrechtse alliantie op 47 procent.

De opkomst voor de verkiezingen van zondag en maandag was hoog. Volgens het Italiaanse ministerie van Binnenlandse Zaken nam 83,6 procent van de 47 miljoen stemgerechtigden de moeite om naar de stembus te gaan.

Na het sluiten van de stembussen en de bekendmaking van voor Berlusconi aanvankelijk slechte prognoses daalden de aandelen van Mediaset, het media-imperium van de familie Berlusconi. Aan het eind van de middag herstelden de aandelen zich.

De coalitie van de 66-jarige Prodi omvat een aantal kleinere partijen. Daaronder zijn zowel communisten als katholieke en liberale groeperingen. Prodi won de Italiaanse verkiezingen eerder in 1996. Zijn coalitie hield slechts twee jaar stand, omdat ontevreden communisten zijn regering ten val brachten. Van 1999 tot november 2004 was Prodi voorzitter van de Europese Commissie.

Critici stellen dat als het tot een nieuwe regering-Prodi komt, deze hetzelfde lot wacht als zijn eerdere regeerploeg, omdat er grote ideologische verschillen bestaan tussen de partijen binnen zijn coalitie. Om zijn brede alliantie van minstens acht partijen bijeen te houden, heeft Prodi een uitgebreid regeringsakkoord ondertekend met de diverse partijleiders. Het programma van bijna driehonderd pagina's wordt de leidraad voor de regering en is een toonbeeld van politieke diplomatie.

Hete hangijzers zoals het samenlevingscontract, de terugtrekking van de militairen uit Irak en antoomenergie, zijn in het programma zodanig verwoord, dat eenieder het op zijn manier kan uitleggen aan de achterban. De vraag blijft hoe de uitvoering ervan in de praktijk zal uitpakken en of de partijen het dan nog eens zijn, want de belangrijkste bindende factor van Prodi's coalitie is de afkeer van Berlusconi.

In de debatten in de aanloop naar de verkiezingen viel Prodi Berlusconi vooral aan over de economische prestaties van de regering. Prodi verweet Berlusconi dat hij vijf jaar heeft verspild en dat hij voor verdeeldheid in Italië heeft gezorgd. In de afgelopen vier jaar is de Italiaanse economie met gemiddeld 0,8 procent per jaar gegroeid. Daarmee behoort Italië tot de slechtst scorende landen van de twaalf die met de euro werken.

(Bron: ANP/EFE/RTR)