Brede steun voor verbetering tbs-stelsel

Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt in grote lijnen de voorstellen van een parlementaire commissie om het stelsel van terbeschikkingstelling (tbs) te verbeteren.

Ook minister Piet Hein Donner (Justitie) is blij met het dinsdag verschenen rapport, dat hij ziet als een ondersteuning van zijn eigen beleid. De commissie onder voorzitterschap van VVD'er Arno Visser meent dat het huidige tbs-systeem niet volledig op de schop hoeft, maar dat het op diverse punten wel moet worden veranderd om de maatschappij beter te kunnen beschermen tegen psychisch zieke criminelen bij wie de kans groot is dat ze opnieuw een delict plegen. Zo moeten patiënten na hun behandeling en proefverloven langer in de gaten worden gehouden door tbs-klinieken en de reclassering. Nu kan dat drie jaar. De commissie adviseert die termijn te verlengen tot maximaal negen jaar. Het gaat daarbij om een voorwaardelijke beëindiging van de strafrechtelijke maatregel. De tbs blijft dan wel van kracht, maar de dwangverpleging wordt onder voorwaarden gestaakt. De commissie verwacht onder meer dat daardoor minder ex-tbs'ers weer een delict plegen. Nu gaat 20 procent van hen weer in de fout.

Het CDA, de PvdA en onder meer de LPF steunen het advies om langer toezicht te houden op uitbehandelde tbs'ers. Ook Donner is bereid daarover te praten. Tbs-klinieken moeten bij patiënten die zelf geen inzicht in hun ziektebeeld hebben, zoals psychotici, de mogelijkheid krijgen om hen tijdens de behandeling te verplichten medicijnen te nemen. In alle tbs-klinieken moeten dan wel dezelfde regels gelden voor het toedienen van dwangmedicatie.

PvdA-Kamerlid Wolfsen noemde dat voorstel een "doorbraak". De commissie vindt het huidige verlofbeleid adequaat. Wel pleit ze ervoor om de beoordeling van verlofaanvragen weg te halen bij de minister van Justitie en voortaan over te laten aan onafhankelijk deskundigen, die los van de politieke druk besluiten kunnen nemen. Wolfsen sprak van een "moedig advies".

Donner waarschuwde dat de commissie hem daarmee meer op een afstand plaatst, waardoor de Kamer hem niet meer op het matje kan roepen over een ontsnapte tbs'er. Volgens de bewindsman zou zijn werk daar een stuk makkelijker van worden. Het lijkt hem echter wijzer om de minister een besluit te laten nemen op basis van het oordeel van de deskundigen.

LPF'er Eerdmans wijst het plan helemaal af, omdat de politiek volgens hem de waakhond van het tbs-systeem is. Volgens de LPF heeft de commissie goed werk geleverd, maar is het rapport niet het noodzakelijke offensief tegen het "onveilige en risicovolle" tbs-systeem geworden waarop hij had gehoopt.

De ChristenUnie kan zich over het algemeen vinden in het rapport, maar vraagt zich af of er met het rapport een goed evenwicht ontstaat tussen het belang van de samenleving en dat van de tbs'er. GGZ Nederland, de brancheorganisatie voor de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg, greep de publicatie van het rapport aan om te pleiten voor honderden extra forensisch psychiatrische behandelplaatsen. Nu zijn dat er 300, het zouden er 800 moeten worden. Ook zouden er meer voorzieningen voor beschermd en begeleid wonen moeten komen.

Volgens de commissie verloopt de overgang van een tbs-kliniek naar de ggz stroef, mede door terughoudendheid of zelfs onwilligheid bij de ggz. Hjalmar van Marle, hoogleraar forensische psychiatrie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, typeerde het eindrapport als "een duidelijk compliment aan het tbs-stelsel". Ook Van Marle, oud-directeur van tbs-kliniek Van Mesdag in Groningen, kan zich met name vinden in het langer blijven volgen van tbs'ers bij een voorwaardelijke beëindiging van de maatregel.

(Bron: ANP)