D66 dreigt met kabinetscrisis over Verdonk

D66 eist dat minister Rita Verdonk (Vreemdelingenzaken) opstapt, anders blaast de kleinste regeringsfractie het kabinet op. Fractievoorzitter Lousewies van der Laan zei dat donderdagochtend na afloop van een marathondebat over de naturalisatie van Ayaan H

Voor coalitiegenoot VVD is het aftreden van partijgenoot Verdonk echter "volstrekt onacceptabel". "Samen uit samen thuis", aldus fractieleider Willibrord van Beek na het debat. Ook voor CDA-fractieleider Maxime Verhagen is het aftreden van Verdonk "onbestaanbaar".

Volgens Van der Laan is D66 niet uit op de val van het kabinet, maar kan Verdonk niet langer aanblijven na haar "vertoning" in de Hirsi Ali-kwestie. D66 stemde dan ook voor een motie van afkeuring van GroenLinks tegen Verdonk. Die motie kreeg ook steun van PvdA, SP en ChristenUnie, maar verwierf geen meerderheid. Uiteindelijk stemde 64 Kamerleden voor en 79 tegen.

Premier Balkenende kondigde aan de gerezen crisissituatie donderdag in het kabinet te bespreken. VVD-bronnen sloten donderdagochtend niet uit dat de soep minder heet gegeten wordt dan ze is opgediend. Delen van de liberale fractie zouden er wel mee kunnen leven als Verdonk toch opstapt.

Het debat over Hirsi Ali leek aanvankelijk nog met een sisser af te lopen. De oppositiepartijen toonden zich in hun eerste termijn weliswaar zeer kritisch, maar de regeringspartijen beperkten zich tot het stellen van vragen. Toen Verdonk weigerde te erkennen dat ze in de Hirsi Ali-affaire fouten heeft gemaakt, werd de toon grimmiger.

Uiteindelijk gaf Verdonk toe dat ze een maand geleden te snel openbaar heeft gemaakt dat toenmalig VVD-Kamerlid Hirsi Ali ten onrechte een Nederlands paspoort had gekregen. "Met de kennis van nu zal ik het in de toekomst anders doen", aldus Verdonk.

De minister bleef er echter bij dat ze destijds terecht heeft geconcludeerd dat Hirsi Ali ten onrechte de Nederlandse nationaliteit was verleend. De van oorsprong Somalische had immers gelogen over haar naam en leeftijd.

Begin deze week besloot Verdonk alsnog dat Hirsi Ali haar Nederlandse paspoort mag houden. Het ex-Kamerlid moest wel een verklaring tekenen dat ze Verdonk op het verkeerde been had gezet. Premier Balkenende betoogde in het debat dat die verklaring om juridische redenen noodzakelijk was. Maar die verklaring diende ook omdat Verdonk met de uiteindelijke oplossing "moest kunnen leven".

De premier bracht zich met die laatste toevoeging in problemen. Later verklaarde Balkenende dat hij zich verkeerd had uitgedrukt. Het debat bgon woensdagavond om half negen en duurde tot half zes de volgende ochtend. Tussendoor werd er landurig geschorst voor crisisoverleg. Daarbij schoven ook de vicepremiers Gerrit Zalm (VVD) en Laurens Jan Brinkhorst (D66) en D66-minister Alexander Pechtold aan.

(Bron: D66)

NOVA deed live verslag van het marathondebat.