Mak: 'Europa heeft Turkije nodig'

"Op langere termijn heeft Turkije niet alleen Europa nodig, maar Europa ook Turkije. Als we Turkije laten schieten is de ellende niet te overzien."

Dat zegt Geert Mak, de auteur van In Europa en het aankomende Boekenweekgeschenk De Brug, dat zich afspeelt in Istanbul. Mak doet zijn uitlatingen in het boekje Boekenweek CV 2007, dat in maart verschijnt.

De toetreding van Turkije tot de EU staat in Nederland weer helemaal op de agenda door het staatsbezoek van koningin Beatrix volgende week. In het boekje zegt Mak: "Het is voor Europa alleen al strategisch van levensbelang dat via Turkije een brug wordt geslagen naar het Midden-Oosten. Bovendien zal een modern Turkije binnen een paar decennia fungeren als een baken van modernisering in de Oosters-Islamitische wereld. Als we Turkije laten schieten is, aan de andere kant, de ellende niet te overzien. De kans is groot dat het land ten prooi valt aan fundamentalisme en een ongeleid projectiel wordt en dat het in deze gevoelige regio een ongeleid projectiel wordt", vindt Mak.

Meer dan veertig vertegenwoordigers van Nederlandse media hebben zich aangemeld om verslag te doen van Beatrix' bezoek aan het land dat zo in het nieuws is door de toetreding tot de EU, de mensenrechten en de (ontkenning) van de Armeense genocide van 1915.

Het lijkt niet zo zeker dat daar veel spijkers met koppen over worden geslagen. "Het bezoek moet de historische, goede betrekkingen tussen beide landen onderstrepen en verstevigen", aldus de RVD.

Professor Erik-Jan Zürcher, Turkije-deskundige, zei maandag dat de genocide geen kwestie is om openlijk aan te roeren, zoals VVD'er Hans van Baalen wil. "Zo'n interventie is niet verstandig. Je bewijst er de Turken die het debat willen aangaan, geen dienst mee. Die mensen kunnen zich slecht permitteren neergezet te worden als spreekbuis van Europa." Het debat over de genocide is volgens Zürcher al geopend, maar door 'een kleine intellectuele elite'.

Volgens Zürcher vermindert ondertussen het enthousiasme van de Turken om toe te treden tot de EU. "Een generatie lang zei minstens 70 procent 'ja' tegen de EU, nu is het in sommige opiniepeilingen slechts 50 procent." Toch valt niet te verwachten dat de Turken er ooit nog van willen afzien. "Europa is een voorbeeld, ze willen erbij, maar het is 'ja, maar'. Er wordt wijd gedacht dat Europa het toch niet echt goed met Turkije voorheeft, dat het ook een kracht is die de eenheid zou kunnen bedreigen."

(Bron: ANP)