Onnodige doden op de intensive care

Op de intensive care van een klein ziekenhuis is de overlevingskans van patiënten kleiner dan in een groot ziekenhuis.

Dat blijkt uit recent onderzoek van de Nationale IC Evaluatie (NICE). "Patiënten gaan vaker dood in kleine ziekenhuizen met weinig ervaring," aldus intensivist Evert de Jonge (NICE).

Namens de beroepsgroep bezoekt intensivist Peter van der Voort (OLVG) regelmatig intensive care afdelingen door het hele land. Hij bevestigt dat er op dit moment onnodige doden vallen. Op grond van de recente Nederlandse cijfers en diverse buitenlandse studies "kan je een reële inschatting maken dat er 250 mensen vroegtijdig overlijden," stelt van der Voort. "Of het er nu 250, 200 of 150 zijn, het kan gewoon veel beter," aldus De Jonge. Patiënten die na en paar dagen op een kleine IC niet opknappen zouden moeten worden overgeplaatst naar een groter ziekenhuis. Evert de Jonge: " In het AMC is maar 2% van de IC patiënten afkomstig van andere ziekenhuizen, dat is veel te weinig."

Oud-hoofdinspecteur voor de Gezondheidszorg Patrick Edgar was in 2005 verantwoordelijk voor een kritisch inspectierapport over de intensive care. Hij sloot toen de IC van Weert. "Er moet goed worden afgesproken welke patiënt op welke IC komt, dat gebeurt nog steeds niet. De overheid moet zich hier krachtiger opstellen."

Alle ziekenhuizen hebben een intensive care. In academische en topklinische ziekenhuizen is de IC geavanceerd: dat noemt men een nivo 2 of 3 IC. Er zijn 24 uur per dag veel artsen en veel verpleegkundigen. De meeste kleine, regionale ziekenhuizen hebben een basis IC met nivo 1. Op zo'n kleine IC komen minder patiënten en is vaak alleen overdag een gespecialiseerde arts, intensivist, beschikbaar. Ongeveer de helft van de ziekenhuizen heeft zo'n basis IC.

Er bestaat een speciale richtlijn voor de intensive care. Op een basis IC moet tijdens kantooruren minimaal 1 intensivist beschikbaar zijn. Verder stelt de richtlijn dat patiënten met een langere behandeling dan 72 uur, 3 dagen, bij voorkeur niet op een basis IC dienen te blijven. In de praktijk plaatsen basis ICs niet automatisch na een paar dagen door. Zo zag NOVA dat in het Oosterscheldeziekenhuis in Goes patiënten zelfs wekenlang worden beademd. Begin deze maand lag één patiënt al 40 dagen aan de beademing.

Verder ondekte NOVA dat 5 ziekenhuizen geen intensivist hebben aangesteld voor de IC, terwijl dat toch een van de minimumeisen is. Het betreft ziekenhuizen in Delfzijl, Schiedam, Dokkum, Dirksland en de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. Volgens oud-hoofdinspecteur Edgar zouden patiënten niet meer moeten worden beademd op deze IC afdelingen. "Daar is onvoldoende kennis om die patiënten goed te beademen."

In de studio reageert Gerrit van der Wal, inspecteur-generaal van de Inspectie voor de Gezondheidszorg.

Lees hier de verklaring van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care.

Lees hier het standpunt van de Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen.

Lees hier het rapport 2005 van de Inspectie Gezondheidszorg inzake de Intensive Care.