Paus moet drie religies te vriend houden in Midden-Oosten

Paus Benedictus XVI begint morgen met zijn bezoek aan het Midden-Oosten. Tot maandag is hij op bezoek in Amman, de hoofdstad van Jordanië, waar een ontmoeting met het koningspaar van Jordanië op het programma staat.

Israël
Maandag vertrekt de paus naar Israël. Hij ontmoet daar president Shimon Peres in het presidentieel paleis in Jeruzalem. Ook brengt hij een bezoek aan Jad Vashem, het monument voor Joodse slachtoffers Tweede Wereldoorlog.

Stekeligheden
Het bezoek van de paus zit vol stekeligheden: zo stootte hij de afgelopen jaren niet alleen joden en moslims voor het hoofd, maar arriveert ook in het gebied in een tijd dat het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen in het slop zit. De tweestatenoplossing, waarvan het Vaticaan voorstander is, zit er voorlopig niet in.

De reis wordt daarom een zware opgave. Niet alleen wil de paus de relaties met joden en moslims verbeteren, maar hij zal ook aandacht besteden aan de christelijke minderheden, die het in het Midden-Oosten vaak moeilijk hebben. Op diplomatiek gebied wordt het "koorddansen", nu de huidige regering van Israël allesbehalve voorstander is van een Palestijnse staat naast de Joodse.

Joden
De opheffing van de excommunicatie van de Britse bisschop Richard Williamson, die het bestaan van de gaskamers in de concentratiekampen van de nazi's ontkent, zette de relatie tussen het Vaticaan en de joden begin dit jaar onder druk, maar Israël liet direct blijken dat de reis van Benedictus kon doorgaan. De paus erkende in een brief aan alle bisschoppen dat hij fouten had gemaakt, onder meer doordat hij informatie over de antisemitische uitspraken van Williamson op internet niet had gelezen. Het Vaticaan heeft de bisschop gelast zijn beweringen in te trekken, maar die heeft dat nog niet gedaan.

Ook de mogelijke zaligverklaring van paus Pius XII, die wordt verweten dat hij in de Tweede Wereldoorlog te weinig voor de joden heeft ondernomen, belast de betrekkingen.

Moslims
De moslims hadden een probleem met de paus nadat hij in 2006 in een rede in Duitsland een verband had gelegd tussen de islam en geweld. De paus erkende dat hij zich beter had moeten uitdrukken, maar bood geen excuses aan. Hij zei dat hij met zijn uitspraak de moslims niet had willen beledigen, maar juist de aanzet tot een openhartige en respectvolle dialoog had willen geven.

Palestijnen
Het Vaticaan is altijd voorstander geweest van een eigen staat van de Palestijnen. Ook was het altijd uit op een goede regeling voor Jeruzalem, een heilige stad voor zowel joden als christenen en moslims. Mede daardoor duurde het zo lang voor het Vaticaan de staat Israël erkende. Dat gebeurde pas eind 1993. Paus Johannes Paulus II bezocht in 2000 het Midden-Oosten en legde de basis voor de huidige goede betrekkingen tussen de Heilige Stoel en het opperrabbinaat in Israël.

In NOVA vanavond een voorbeschouwing van het komende bezoek.

Naar boven