De zwaarste Elfstedentocht ooit: de hel van '63

Een dag waarop de Elfstedentocht geschiedenis schrijft.
Een dag waarop dramatische en heroïsche gebeurtenissen elkaar afwisselen.
Een dag die de levens van Annemiek, Kees, Sjoerd, Henk en Dieuwke voorgoed verandert.

Bar
Ondanks het barre weer besluit het bestuur van het Friese Elfstedencomité, onder druk van de media, met de kleinst mogelijke meerderheid van stemmen, dat de Elstedentocht doorgaat. Tussen de duizenden die een startbewijs veroveren bevinden zich soldaat Henk Buma, boerenzoon Sjoerd Lelkama, arbeider Kees Ferwerda en verpleegkundige Annemiek. Alle vier hebben zo hun reden om deze tocht der tochten te rijden. Door de dramatische en heroïsche gebeurtenissen zal deze Elfstedentocht, ook voor Henk, Sjoerd, Kees en Annemiek, als een van de meest legendarische de geschiedenis ingaan.

Elfstedentocht van18 januari 1963
De dag begint rampzalig. Het vriest ruim 18 graden maar door de sterke oostenwind is de gevoelstemperatuur nog vele malen kouder. ’s Ochtends vroeg, in de duisternis, zijn de scheuren in het ijs nauwelijks te zien en vallen de eerste gewonden. De komst van koningin Juliana en prinses Beatrix maakt het staken van de tocht onmogelijk, ondanks het enorme aantal uitvallers. Slechts een op de honderd schaatsers behaalt de eindstreep. De grote winnaar wordt Reinier Paping. Met zijn overwinning schrijft hij schaatsgeschiedenis. Van de 568 wedstrijdrijders weten er slechts 57 binnen de vereiste twee uur na de winnaar binnen te komen. Door het ijskoude weer, de hevige sneeuwstormen en het slechte zicht zullen van de 9294 tourrijders slechts 69 deelnemers het felbegeerde Elfstedenkruisje in ontvangst nemen.

Film
Regisseur Steven de Jong maakte over deze Elfstedentocht de film 'De hel van '63'.  De opnamen vonden plaats in een bitterkoud Lapland met metersdik ijs en de vijf Friese steden Dokkum, Harlingen, Hindeloopen, Sloten en Sneek veranderden in authentieke jaren ’60 locaties met bevroren grachten en pakken sneeuw.

NOVA spreekt met Dennis Kleyn over de visual effects die hij maakte voor de film, met Henk Gemser, tourrijder '63 en Tinus Udding, wedstrijdrijder '63, wiens afgevroren teen en muts met kwast in het Schaatsmuseum van Hindeloopen te zien zijn. Zijn boek 'Mijn teen voor het kruisje' is zojuist in tweede druk verschenen.