Minder allochtonen op kandidatenlijst

Het verloop onder allochtone raadsleden is groter dan het verloop onder autochtone raadsleden.

Zowel landelijk als lokaal loopt Nederland - tot nu toe - met het aantal allochtone politici ver voorop in vergelijking met andere Europese landen, maar die positie dreigt Nederland nu kwijt te raken.

Steekproef
Het aantal niet-westerse allochtonen op de kandidatenlijsten (van de landelijke partijen) voor de gemeenteraadsverkiezingen is afgenomen. Uit een steekproef van NOVA in zeven grote steden (Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Almere, Groningen en Maastricht) blijkt dat het aantal allochtonen op de lijsten is afgenomen met 6 procent ten opzichte van 2006.

Van de zeven onderzochte steden in de steekproef kent Almere de grootste daling (van 12 naar 7 procent). Ook Rotterdam - de stad met de meeste allochtone kandidaten - daalde, namelijk van 23 naar 20 procent. Amsterdam bleef gelijk op 14 procent van de kandidaten.

SP en D66 hebben in 2010 iets meer allochtone kandidaten dan in 2006, de overige zijn allemaal gedaald: de VVD het sterkst (van 7 naar 4 procent), maar ook de PvdA - de partij met de meeste allochtonen op de lijst - daalde van 26 naar 21 procent.  De lijst met de meeste allochtonen is die van de PvdA in Rotterdam: 34 procent. Maar ook hier is een flinke daling te zien. In 2006 was het nog 47 procent.

Verkiesbare plaats
De Universiteit van Amsterdam deed onderzoek naar het aantal allochtonen op een verkiesbare plaats in de hoofdstad. Ook hieruit blijkt een daling. Voor de gemeenteraad van Amsterdam staan nu 5 allochtonen op een verkiesbare plaats, het laagste aantal sinds 1990. In 2006 werden in de hoofdstad nog 11 allochtonen gekozen.

Spanning
Ook uit onderzoek van Forum, Instituut voor Multiculturele Vraagstukken, blijkt dat meer dan de helft van de allochtone raadsleden spanningen ervaart met de landelijke partijlijn, een derde met de fractiediscipline en een kwart ervaart spanningen met de achterban. Tweederde van de allochtone raadsleden heeft behoefte aan (meer) ondersteuning in het begin van de raadsperiode, 77 procent wil doorgaan als raadslid na de verkiezingen in 2010 maar slechts 21 procent staat op een verkiesbare plek.

Afhaken
Allochtone raadsleden het dus erg moeilijk in de gemeenteraden en het verloop is dan ook enorm: zij worden niet begeleid, mislukken en haken af, nieuwe onervaren allochtonen komen in de raad, worden niet begeleid en haken ook af. Een vicieuze cirkel.

Klemmend beroep
Daarom doet Forum een klemmend beroep op de politiek het tij te keren: er moet op grote schaal op lokaal niveau worden geïnvesteerd in de kwaliteit van allochtone raadsleden en ze “niet alleen gebruiken op het moment dat het uitkomt”, dus bijvoorbeeld als stemmentrekker bij verkiezingen.

In de studio reageert Sadik Harchaoui van Forum, Instituut voor Multiculturele Vraagstukken.