Commissie-De Wit: crisis kan weer gebeuren

De oorzaken die geleid hebben tot de financiële crisis van de afgelopen twee jaar zijn nog lang niet verdwenen en kunnen leiden tot een nieuwe crisis, met effecten op de samenleving die "wellicht vele malen groter zijn dan nu".

Daarvoor waarschuwt de parlementaire commissie-De Wit, die onderzoek deed naar de internationale financiële crisis maandag in haar eerste rapport getiteld Verloren krediet.

Schuldigen
Volgens De Wit zijn velen schuldig aan het ontstaan van de crisis, die leidde tot miljarden verslindende reddingsoperaties voor banken en economische recessie in veel landen, waaronder Nederland. Het waren niet alleen de banken die schuldig waren, maar ook falende toezichthouders, aandeelhouders en spaarders, politici in het kabinet en de Kamer, accountants en kredietbeoordelaars. Ieder speelde volgens de commissie zijn eigen, kwalijke rol.

Zelfreflectie
Ook is het de commissie opgevallen dat veel van de gehoorde hoofdrolspelers "in geringe mate blijk geven van een kritische kijk op hun eigen rol in het ontstaan van de problemen en op hun falen in het voorkomen ervan. Dat gebrek aan zelfreflectie verontrust de commissie." De commissie vreest dat iedereen weer snel zal overgaan tot 'business as usual'.

Banken
Maar volgens de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) is er geen sprake van dat banken weer tot de orde van de dag overgaan na de financiële crisis. Banken zijn al vergevorderd met het uitvoeren van de lessen die zij hebben geleerd uit de financiële crisis. "De banken hebben vanaf het ontstaan van de crisis hun verantwoordelijkheid genomen en zelfreflectie getoond. Zij hebben zelf de oorzaken van de crisis terdege laten onderzoeken (commissie-Maas) en met de Code Banken gekozen voor betere risicobeheersing, meer deskundigheid, meer aandacht voor de klant en een verantwoord beloningsbeleid", aldus de NVB.

DNB en Bos
De Wit zei ook dat de uitkomst van het overnameproces van ABN Amro anders had kunnen zijn als de minister van Financiën, Wouter Bos, en De Nederlandsche Bank (DNB) hun verantwoordelijkheden anders hadden opgevat. DNB had daarnaast bij de komst naar de Nederlandse spaarmarkt van de IJslandse internetbank Icesave andere voorwaarden moeten stellen, zei De Wit. Die zijn nu "te krap geïnterpreteerd".

Parlementaire enquête
Een meerderheid van de Tweede Kamer van CDA, SP en VVD heeft vandaag laten weten dat zij vinden dat het tweede deel van het onderzoek van de commissie-De Wit naar de financiële crisis voortgezet moet worden in een parlementaire enquête.

De Wit doet een reeks van aanbevelingen: ondermeer moeten de kapitaaleisen bij banken omhoog, en moet de Code Banken worden aangescherpt.

Commissie-voorzitter Jan de Wit reageert in de studio.