Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Deel goud na crematie bereikt goede-doelenpot niet

18 mei 10

Kijk of luister naar: Deel goud na crematie bereikt goede-doelenpot niet

Jaarlijks verdwijnt zo'n 1 miljoen euro aan edelmetaalresten in crematie-as. Het gaat met name om goud afkomstig uit gebitsvullingen.


Halve gram

De as van een gemiddelde Nederlander bevat anderhalve gram aan goud en andere edelmetalen. In de praktijk, zo blijkt nu, wordt slechts een halve gram per gecremeerde ingezameld. De goede-doelenpot van de Nederlandse crematoria (het Dr. C.J. Vaillantfonds) loopt zo een miljoen euro op jaarbasis mis. Dit blijkt uit onderzoek in opdracht van Landelijke Vereniging van Crematoria (LVC).

Niet onrustbarend, wel vervelend

Henry Keizer, secretaris van de Landelijke Vereniging van Crematoria: "Het is niet onrustbarend, wel vervelend want het Vaillantfonds streeft ernaar zoveel mogelijk inkomsten te hebben zodat we zoveel mogelijk goede doelen kunnen steunen. Het is echter niet de hoofdtaak van een crematorium om resten uit de as te vinden". Keizer sluit diefstal niet uit: "Het blijft mensenwerk. Je zult nooit kunnen uitsluiten dat er op enig moment iemand is die een hele verkeerde beslissing neemt," aldus Keizer.

Te klein

Het onderzoek naar de behandeling van crematie-as in de 67 Nederlandse crematoria werd uitgevoerd door de voormalig Ombudsman van het uitvaartwezen, Gerrit Morren. Hij acht de kans op diefstal niet groot: "De hoeveelheid edelmetaal per crematie is heel erg klein. Als je dat vermenigvuldigt met het toch beperkt aantal crematies per crematorium dan is het haast de moeite niet waard om als crematoriummedewerker daar oneigenlijk mee om te gaan." Morren acht het waarschijnlijker dat tweederde van de edelmetaalresten te klein is om gevonden te worden.

Neurenberg

De LVC stelde onderzoek in nadat was gebleken dat in een crematorium in de Duitse stad Neurenberg goudresten te gelde waren gemaakt door crematorium-medewerkers. Uit het Duitse justitie-onderzoek kwam naar voren dat er per gecremeerde Duitser ruim 3 gram overblijft, tegen de veel lagere gemiddelde opbrengst van anderhalve gram per gecremeerde in Nederland.

Verklaring

Onderzoeker Morren heeft het opvallende verschil kunnen verklaren aan de hand van onderzoeksgegevens van TNO en de Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Tandheelkunde. Hieruit bleek dat Nederlandse tandartsen in tegenstelling tot hun Duitse collega's minder goud en vooral goud van een minderwaardiger kwaliteit gebruiken. Hier blijft minder van over na een crematie. Eventueel mee gecremeerde sieraden spelen geen rol van betekenis omdat de legering van de meeste sieraden dermate laag is dat het edelmetaal als het ware verdampt.

Veiligheid

De Landelijke Vereniging van Crematoria beveelt de crematoria geen specifieke aanpassingen aan zoals het crematorium in Neurenberg deed door cameratoezicht in te voeren. "Ieder crematorium moet zelf beoordelen hoe de veiligheidssituatie ter plaatse is en zelf de meest adequate maatregelen treffen die nodig zijn," aldus Henry Keizer.

Chirurgische materialen

In de Nederlandse crematoria is het gebruik dat niet alleen edelmetalen van de as worden gescheiden. Ook worden overgebleven chirurgische materialen zoals kunstheupen en kunstknieën ingezameld. Opbrengsten uit deze materialen komen eveneens ten goede aan het Vaillantfonds dat wordt beheerd door de gezamelijke Nederlandse crematoria sind 1997.

In 2009 werden in Nederland 76191 mensen gecremeerd. Dat is 56 procent van alle overledenen.

Lees hier het hele onderzoeksrapport van G. Morren in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Crematoria.

 

In dezelfde uitzending

 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief