Verkrachting als wapen in Congo

Vijftig jaar geleden werd de Belgische kolonie Congo onafhankelijk. Het Belgisch koloniale bewind kenmerkte zich door onderdrukking, roof en massamoord.

Obsessie
Vandaag is de Belgische koning Albert in Kinshasha vanwege de festiviteiten. België is zelf nog steeds geobsedeerd door het koloniale verleden. Sinds 1985, toen Alberts voorganger Boudewijn er een bezoek bracht, is geen Belgisch staatshoofd meer in Congo geweest. Toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht zette vorig jaar de verhouding nog meer onder druk door het Congolese regime van corruptie te beschuldigen.

Bloedig
Vanaf 30 juni 1960 staat dus de Afrikaanse natie op eigen benen. Totaal onvoorbereid en met nog steeds zeer grote Belgische belangen en invloed. De halve eeuw onafhankelijkheid was bijna even bloedig als de koloniale periode.

Historie
Vanaf de jaren 1870 wordt Congo voor het eerst verkend door Europeanen en ontstond de eerste regering. Het gebied werd voor het eerst in kaart gebracht door ontdekkingsreiziger Henry Stanley. In 1885 wordt Congo op de Conferentie van Berlijn toegekend aan koning Leopold II van België. Hij maakte er zijn persoonlijke eigendom van en noemde het de 'Congo Vrijstaat'.

Congo was behoorlijk winstgevend voor Leopold. Vooral door de vraag naar rubber. Om aan die vraag te voldoen werden inboorlingen ongenadigd uitgebuit en onderdrukt. Vrouwen en kinderen werden gegijzeld tot de vereiste hoeveelheid rubber binnen was. Wie tegenstribbelde werd gegeseld, verminkt, gefolterd, of er werden ledematen afgehakt. Tussen 1885 en 1908 stierven naar schatting ongeveer 5 miljoen mensen aan uitbuiting en ziekten.

In 1908 moest het Belgische Parlement inschikken onder internationale druk en nam het de kolonie over van de koning. Het land werd nu Belgisch Congo genoemd.

Het bestuur verbeterde aanzienlijk en er werd een niet onaanzienlijke economische en maatschappelijke vooruitgang gerealiseerd. De blanke koloniale heersers legden echter over het algemeen een neerbuigende, bevoogdende houding aan de dag ten opzichte van de inheemse bevolking, welke tot bittere ressentimenten aanleiding gaf.

Verkrachting
Tin, kobalt, uranium, goud, koper. Congo is stinkend rijk aan grondstoffen, maar die rijkdom is een vloek. De afgelopen vijftien jaar is er overal wel ergens in het land een burgeroorlog gaande. Met als inzet controle over de mijnen. Tijdens de vele ethnische conflicten lopen alle vrouwen en meisjes het gevaar te worden verkracht. Door burgers maar vooral door militairen. VRT-verslaggever Rudi Vranckx reisde het afgelopen jaar door Congo en maakte - onder andere - een reportage over de mensen die proberen zich over de slachtoffers te ontfermen.