Gary

Indianapolis, Indiana Als u eens lekker depressief wilt worden, bezoek dan eens het plaatsje Gary in Indiana. Het ligt - zo op de kaart - best aantrekkelijk aan Lake Michigan, een half uurtje onder Chicago. Gary is begin 1900 gesticht door US Steel en vernoemd naar de vroegere bestuursvoorzitter, ene Elbert H. Gary. De hoogovens zijn nog een dreigende aanwezigheid aan de horizon, maar bijna niemand in Gary werkt er nog. De weinige US Steel werknemers komen van elders.Er is iets misgegaan in Gary zo rond het moment dat daar in 1968 een van de eerste zwarte burgemeesters in Amerika werd gekozen. Gary werd een symbolisch belangrijke stad in de zwarte emancipatiebeweging. Maar de blanke bevolking had daar collectief geen boodschap aan en is naar elders verhuisd. Tegelijk ging US Steel drastisch inkrimpen. Er is geen stad in Amerika met een hoger percentage african-americans: 85%. Statistieken en getallen schieten tekort om te beschrijven wat er in Gary gebeurd is. Je kunt zien dat de hoofdstraat Broadway eens enige allure had; nu is alles dichtgetimmerd en kapotgeslagen en uitgebrand. Grozny of Sarajevo in het duisterste van de oorlog. Een sociaal vangnet, zoals in Europa, bestaat niet in de VS. Niet voor mensen, niet voor steden. Jarenlang was dit ook de Murder Capital of the USA. Tegenwoordig schijnt het wel mee te vallen. Er zijn 17 steden nog onveiliger, dus dat is voor Gary goed nieuws. Morgen worden hier in Indiana voorverkiezingen gehouden. Obama gaat in Gary massaal winnen. Maar mogelijk dat de staat Indiana voor Hillary gaat, nipt, als de opiniepeilingen dit keer wel kloppen. (Waar komen al die Hillary-stemmers toch altijd weer vandaan? We komen ze zo spontaan weinig tegen. Wel veel Obama-stemmers die tegenwoordig stikkend paars aanlopen als de naam Clinton valt.) In Gary heeft Obama een groot voorvechter, de burgemeester Rudolph Clay, een man die je moet zien om te geloven. Laten we zeggen: zorgvuldig gecoiffeerd, gewaagd gekleed, en een man die niet bang is om zich met wat glinsterende sierraden te vertonen. Hij beweegt zich door de stad in een glanzend-zwarte Hummer en is altijd in gezelschap van twee zeer grote en goedmoedige lijfwachten. Als je het in een speelfilm zou zien, dan zou je het overdreven vinden. Zijn bijnaam is “The Pimp”. Clay vertelde ons dat Gary door zijn inspanningen “will soar like an eagle”. Misschien dat het goed zou zijn een begin te maken met het herstellen van de gaten in de weg, want het bezoek is ons bijna op een asbreuk komen te staan. Maar helaas, de gemeentekas is leeg achtergelaten door de voorganger van Clay, die opstapte toen de geruchten over corruptie niet meer goed te negeren waren. Als je dat nu zo allemaal aanschouwt, dan kun je je plotseling iets voorstellen bij de huiver die er bij sommige blanken leeft over zwart bestuur. Racisme, ongetwijfeld, maar als voorbeeld is Gary inderdaad niet bijster wervend. We sliepen, vlakbij Gary, pal op de staatsgrens met Illinois, in een hotel verbonden aan een casino. Daar nog even binnengewandeld. Tachtig procent van de gokkers was zwart, en iedereen maakte de indruk rond de armoedegrens te leven. Waarom komen die mensen daar? Misschien een laatste wanhopige poging om via de goktafel te ontkomen aan de grimmige schraalheid van het bestaan? Alles wordt blijkbaar in Amerika onbetaalbaar; onderwijs, gezondheidszorg, voedsel, benzine, en toch draaien de gokkasten gulzig zuigend door. Zou het een goed idee zijn voor een nieuwe president, die casino’s ook maar dicht te timmeren?

Tags: