Twan Huys - Crisisverhalen
5 MRT 09
‘Hoe verder u terugblikt, hoe meer u vooruit kunt kijken’, zei Winston Churchill al. En daarom vroeg ik u vorige week uw herinneringen of die van uw ouders of grootouders aan de crisis in de jaren dertig van de vorige eeuw naar mij toe te sturen.
Tenslotte is het nu wel duidelijk dat we nog maar aan het begin staan van een zeer ellendige periode. Bevroren pensioenen, oplopende werkloosheid, miljardenverliezen op de beurs en zelfs ING wankelt.
Courage
Onder de kop ‘Courage’ schrijft Tiny Hendriks mij: ‘Mijn moeder trouwde in 1928 met een tuinderszoon, maar hij koos voor de bouw. In 1933 hadden ze drie zonen, werkloos, crisis, armoede. Mijn vader werd tewerkgesteld in de duinen bij Castricum voor een hongerloontje. Hij voorzag zijn gezin van het nodige door in de duinen te stropen, een konijntje voor vlees, vis uit de Noordzee, en z’n eigen groententuintje. Zorgzaam zonder klagen, de situatie nemen zoals zij was.’
De tocht naar de broodfabriek
Aafke Breedveld-Soepboer is in 1925 geboren in Leeuwarden, oudste dochter in een gezin van acht kinderen. Ze herinnert zich de tocht naar de broodfabriek: ‘Als mijn zusje en ik, toen 10 en 11 jaar, uit school kwamen moesten we lopen naar de broodfabriek om vier broden te kopen met korting van 2 cent. Dat was per week toch mooi zeven maal acht cent dus 56 cent verdiend. Deze crisis is natuurlijk een ramp vooral voor mensen die werkloos worden en hun hypotheek niet meer kunnen betalen. Toch zijn er nu veel meer voorzieningen dan in de jaren 1900 tot pakweg 1960. Wat is er toen een armoede geleden. Zo erg kan het niet meer worden denk ik.’
Boterhammen met tevredenheid
Veel lezers schrijven over de boterhammen met tevredenheid en natuurlijk over de afgedragen kleding die overging van broer naar zus naar broer. Tine Bergsma uit Hoogeveen is 76 en vindt: ‘Ik denk dat mijn generatie de crisis beter aan kan dan de huidige generatie die gewend zijn alles te kopen waar weer een nieuw model van uitkomt.’
Tine Hendriks denkt dezer dagen vaak aan haar wijze ouders die bezorgd waren over de generatie van nu die alles voor de wind leek te gaan. “Wat zullen ze het nog eens moeilijk krijgen als het tij keert”, zeiden ze vlak voor hun dood.’
Veel dank voor al uw indringende crisisverhalen. Als Churchill gelijk heeft kan mijn generatie nog veel van u opsteken. Mijn mailbox is nog steeds bereikbaar voor uw geschiedenis.
twan.huys@novatv.nl