Twan Huys: crisisverhalen deel IV
28 APR 09
Nu de crisis veel langer duurt en dieper ingrijpt dan gedacht, is het tijd voor een zonnig bericht. Veel lezers schrijven me over troostrijke muziek in de jaren dertig van de vorige eeuw. In uw favoriete top drie staan Lou Bandy, Koos Speenhoff en vanzelfsprekend Louis Davids met ‘De olieman heeft een Fordje opgedaan.’
Toen zongen de mensen
Onder de titel ‘Toen zongen de mensen’ schrijft Frans Teerling, geboren te Rotterdam op 23 juni 1928, dit prachtige bericht: “Je kan van de crisis uit de dertiger jaren zeggen wat je wil, maar er werd gezongen. Ik hoorde mijn ouders vaak zingen, zomaar een stukje van een liedje of een refrein. En ook de slagersjongen op de fiets met de grote rieten mand voorop het stuur, floot zo zuiver dat hij aan het gedicht van Herman Gorter deed denken.
Ik kan mij een heerlijke zomerse dag in het voorjaar herinneren dat de mensen aan de schoonmaak gingen, de ramen en deuren open stonden en dat ze dan zomaar flarden van een of ander liedje zongen. Mevrouw Hul die deed dat echter niet, die zong geen liedjes, die zong complete aria’s, weliswaar zonder begeleiding, maar ze deed het.
Barensnood
Mijn moeder ging naar de voordeur, want er was gebeld, en daar stond de oude Brussaard, met de zware lederen tas om zijn nek die vol met koperen centen zat voor onze latere begrafenis. Hij stempelde de kaart af, keek mijn moeder zorgelijk aan, en terwijl de klanken van de aria zich mengden met de zonneschijn, zei hij: ‘Ach God, hoor dat arme mens toch eens.’ Hij dacht dat zij in barensnood verkeerde. Op zo’n voorval kon men weer dagen teren.
Zachtkens glijdt ons bootje
Onze buurt was een kinderrijke buurt. In onze klas zaten wel veertig leerlingen en als de meester sprak, zaten we netjes met de armen over elkaar. We leerden niet alleen uit het hoofd rekenen, maar ook van Groningen, Hogezand, Sappemeer, Zuidbroek, Winschoten, Oude Pekela, Nieuwe Pekela, Stadskanaal. Maar ook hoorden de mensen die op straat langs de school liepen ons vaak zingen van 'de grote stille heide', of 'hoe zachtkens glijdt ons bootje' of 'vaderlandse liedjes van in een blauw geruite kiel'. Die versjes zaten in ons hoofd.
En wat hebben ouders en kinderen nu in hun hoofden? Je hoort mensen tijdens het gaan en het werken niet meer zingen, en uit het hoofd rekenen wil ook niet meer lukken.”