Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Iets moois en groots

11 JUL 09 - Willem Lust in Amerika

Melbourne, Florida

Het aftellen is begonnen voor de lancering van de space shuttle Endeavour. De hemel is onaangenaam grijs en het regent hard, dus de kans is groot dat het afgeblazen wordt. Het maakt het alleen nog spannender.

Lift vragen
We zijn hier naar toe gegaan om een verhaal te maken over de toekomst van de ruimtevaart, 40 jaar na de eerste voetstappen op de maan. En ruimtevaart betekende vrij lang “Amerikaanse” ruimtevaart, zo immens was hun voorsprong. Maar nu loopt het Shuttle-programma af en er zijn wel plannen voor een opvolger, maar te weinig geld. Dus, als de Amerikanen de komende jaren de ruimte in willen, moeten ze - met de pet in de hand - bij Poetin om een lift vragen. De Chinezen werken aan een maanlanding ergens tussen 2025 en 2030.

Bravoure
De Amerikaanse ruimte-impasse is ook een extra economische knauw voor de “space coast” in Florida, waar werkloos Nasa-personeel met al hun ervaring naar elders vertrekt, huizen leeg komen te staan en winkels sluiten. Er komen weer magere jaren. En dus wordt het met enige weemoed gevierd, dat 40 jaar geleden Armstrong en Aldrin op de maan liepen. Wat een bravoure toen, wat een daadkracht! In 1962 besloot Kennedy dat Amerika naar de maan zou gaan (ze hadden toen precies één ruimtevlucht met één astronaut gemaakt) en 8 jaar later stonden ze er! Het was onmogelijk, en toch deden ze het.

Roerige tijd
Ik was toen 12 en ik ontdek nu dat ik alles nog weet: namen, beelden, technische details, gesprekken met “Houston”; als klein jongetje heb ik alles opgezogen. Het was in een roerige tijd, eind van de jaren zestig, met vooral in Amerika een bittere politieke polarisatie, maar hoe kon je hier niet door geïnspireerd zijn?

Missie
Grote landen moeten grote dingen doen. Dat kweekt gedeelde ervaringen, een besef van eenheid en missie. Amerika heeft veel van dat soort collectieve ervaringen: de verovering van het Westen, de twee Wereldoorlogen en de Koude Oorlog, de wereldwijde economische expansie van het Amerikaanse bedrijfsleven, de internationale successen in de sport. Het klinkt wat banaal en vanzelfsprekend, maar in Nederland hebben we die collectieve ervaringen ook en herkennen onszelf daarmee als natie: de Afsluitdijk, de wederopbouw, de Deltawerken, het succes van Philips en Shell en Heineken, de successen op het voetbalveld, de Elfstedentocht.

Wrevel
Nu hebben we een reeks van Europese verkiezingen achter de rug, waarbij vooral blijkt dat de kiezer zich niet interesseert voor Europa (ik had eerst geschreven: “de Europese burger”, maar realiseerde me dat die niet bestaat). Als iemand - buiten de kaste van Europese bureaucraten en politici - enige gevoelens heeft over Europa dan is dat meestal wrevel en ergernis.

Europeaan op Mars
Plotseling moeten wij een politieke unie gaan vormen - die bepaalt of er in Nederland in een café gerookt mag worden, er klompen gedragen mogen worden in de bouw of alle charterzeilschepen op de Waddenzee helemaal toegankelijk moeten zijn voor rolstoelgebruikers - met landen waar we geen enkele historische ervaring mee delen. Misschien dat Europa - dat zich nu vooral graag bezighoudt met gepietepeuter, detailregelgeving voor elke denkbare sector - eens iets inspirerends en samenbindends zou moeten doen: binnen tien jaar een Europeaan op Mars of een permanente vestiging op de maan.

Onmogelijk
Waarom niet? Omdat het te duur is? Omdat Europa eigenlijk niets gezamnelijk kan? Omdat Europa geen Kennedy's maar alleen behoedzame bureaucraten produceert? Omdat het onmogelijk is? Maar hoe denken we dan dat 12-jarige jongetjes Europa ooit gaan zien als iets moois en groots?

Tags:
Willem Lust
 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief