Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Racisme en de Gates-affaire

25 JUL 09 - Willem Lust in Amerika

Eigenlijk zouden we op donderdag iets heel serieus uitzenden: een reportage over de poging van president Obama en de Democratische partij om elke Amerikaan te vangen in een Europees-collectief systeem voor ziektekosten.


Ik hoor u al gapen, en ook op die serieuze Nova-redactie was er weinig belangstelling voor: ja, zeg ik dan, wel altijd onderwerpen willen waarin de wantoestand dat miljoenen Amerikanen onverzekerd zijn keihard aan de kaak wordt gesteld, maar als het opgelost wordt deze kwestie niet meer zo boeiend vinden.

'Frivoliteiten'
Ik had er weer eens tot diep in de nacht aan zitten monteren om er toch iets moois van te maken zodat u niet direct naar de afstandbediening zou graaien, en ik had nog maar een paar uur geslapen, toen eindredacteur Ed Ribbink belde: geen ziektekosten in Nova. Hij wilde Gates/Harvard/racisme. Ik pruttelde nog iets over de maatschappelijke plicht van Nova, en 'essentiële onderwerpen' tegenover 'irrelevante frivoliteiten'.

Maar eindredacteur Ribbink heeft - moet ik toegeven - een messcherp gevoel voor naderend nieuws. De papieren vleugelslag in Cambridge (buurgemeente van Boston) was aangezweld tot een orkaan.

Obama's blunder
Het was president Obama die de blunder beging door op zijn persconferentie dinsdag het optreden van de politie een “stommiteit” te vinden en er allerlei conclusies over racisme aan te verbinden. De kwestie overschaduwde meteen de bedoeling van de persconferentie - het uit het drijfzand trekken van het gezondheidszorgplan. En Obama zit meteen zelf verwikkeld in een uitzichtloos debat over racisme.

Racisme?
Ik had zelf het gevoel dat hij er naast zat met zijn analyse over het incident rond professor Henry Louis Gates. De politieman had reden om aan te nemen dat er een inbraak gaande was, en accepteerde dus niet zomaar dat Gates inderdaad de rechtmatige bewoner was. Ook een inbreker kan de voordeur opendoen. De agent herkende Gates dus duidelijk ook niet van TV en vroeg om een identificatiebewijs. Gates trok de conclusie dat de agent niet kon geloven dat een zwarte man in zo’n dure wijk woont, en verweet de agent racisme. De agent nam het niet licht op. Gates werd gearresteerd, geboeid en meegenomen naar het bureau.

Cambridge stond geel-zwart-blank achter de politieman Sergeant Crowley, eiste excuses en Obama moest dus gisteren toegeven zijn woorden ongelukkig te hebben gekozen. 'Ze moeten maar eens met zijn drieen een biertje drinken', zei hij luchtig.

Meer dan misverstand
Het was natuurlijk een zaak van niks. Geen doden, geen gewonden, geen miljarden weg. Gewoon een uit de hand gelopen kinderachtig misverstand, zou je denken. Maar het is inmiddels veel meer. Niet alleen door de media-aandacht (sergeant Crowley liet de president vragen of de pers wilde stoppen zijn gazon te vertrappen) maar vooral omdat uit enquetes en de reacties bij inbelprogramma’s blijkt dat blank en zwart diametraal tegenover elkaar staan.

Kort gezegd: blank vindt dat de politieman gewoon zijn werk deed, terwijl zwart vindt dat de politieman Gates respectloos behandelde, en dat nog wel in zijn eigen huis. Dat zijn analyses die voortkomen uit persoonlijke ervaringen. Obama heeft daar zelf ook mee te maken gehad: de onaangenaam scherpe aandacht van de politie voor African-Americans. Die voelen zich gewantrouwd en vervolgd, en hebben dus sympatie voor Gates als die van zich afbijt.

De Gates-zaak is - door de reacties - een pijnlijke demonstratie hoe blank en zwart nog steeds een heel eigen werkelijkheid hebben. Ook belangrijk en zeker niet frivool. Die ziektekosten komen nog wel eens. Hoop ik

Naar boven

Tags:
Willem Lust,
Amerika,
Verenigde Staten,
Obama,
Racisme
 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief