Hans van Manen: master of dance

06-12-2010

 

In het voorjaar van 2011 gaat het Nationale Ballet op tournee door Nederland met een programma dat geheel uit werken van Hans van Manen bestaat. Als belangrijkste én meest productieve choreograaf van Nederland heeft Van Manen een indrukwekkend oeuvre van meer dan 120 balletten op zijn naam staan, die – daarover is iedereen het eens – bijna alle van een tijdloze schoonheid zijn.

In het wereldwijd als een klassieker bestempelde Adagio Hammerklavier (1973), geïnspireerd door het adagio in Beethovens muziek, onderzocht Van Manen hóe langzaam een beweging zijn kan. Of, zoals hij zijn ode aan de vertraging zelf ooit typeerde, ‘een wiel dat, na een zet, nog nét loopt, nét niet omvalt’.

Solo, in 1997 gemaakt voor drie junioren van het Nederlands Dans Theater, staat daar in feite lijnrecht tegenover: het is een razende dansestafette, een ‘solo’ voor drie, omdat, zo verklaarde Van Manen destijds, Bachs Vioolpartita door haar moordende tempo niet door één mens te dansen is. Direct na de première werd het ballet bestempeld als ‘een meesterwerk in zes minuten’.

Met Grosse Fuge bewees Van Manen in 1971 dat – anders dan zijn grote voorbeeld George Balanchine vond – Beethovens muziek wel degelijk ‘dansbaar’ is. Dit wereldwijd meest gevraagde Van Manen-ballet kan zich, qua kracht en spanning, moeiteloos met de gebruikte composities meten. Van Manen ontwierp tevens de kostuums: zwarte rokken maken de mannenbewegingen nog feller; de vrouwen zien eruit alsof ze zojuist uit hun avondjurk zijn gestapt...

Het vierde werk in dit programma is Concertante (1994): een fascinerend, met humor en agressie doorspekt ballet dat- zelfs in de meest wervelende solo’s en intense pas de deux - getuigt van de voor Van Manen zo typerende geraffineerde eenvoud, visuele logica en muzikaliteit.

'Een grote gebeurtenis in de Nederlandse kunst en de grootste in de Nederlandse danskunst. Wie hieraan voorbijgaat, of wie niet gaat kijken op zijn minst, doet schade aan zijn ziel. - Vrij Nederland over Adagio Hammerklavier

Website van Hans van Manen