Het Finse karakter van de muziek van Sibelius

Nederland is nooit een Sibeliusland geweest. In tegenstelling tot Groot Brittannië en de Verenigde Staten, waar de werken van de Jean Sibelius (1865-1957) veelvuldig en van harte worden uitgevoerd.
In dit seizoen van de ZaterdagMatinee wordt Sibelius in zijn 50ste sterfjaar alsnog op de kaart gezet: al zijn zeven symfonieën worden uitgevoerd.
Wat is het in zijn muziek waar wij moeite mee hebben? Het ongrijpbare, het gebrek aan highlights, het niet-religieuze, het pastorale, het typisch Finse? Om nog beter begrip te krijgen van het Finse karakter van Sibelius' muziek gaat Henk van der Meulen naar Finland. Daar ontmoet hij o.a. Anssi Blomstedt, kleinzoon van Sibelius die nog levendige herinneringen aan zijn grootvader heeft, en Jaakko Ilves, achterkleinzoon, violist en beheerder van de nalatenschap van de familie. Ook bezoekt hij het landgoed Ainola, ten noorden van Helsinki, waar Sibelius lange tijd woonde en zijn Derde Symfonie schreef. Het huis Ainola is genoemd naar zijn vrouw Aino Sibelius, die daar hun vijf dochters opvoedde. Sibelius is in 1957 in zijn geliefde Ainola gestorven en begraven.

Sibelius schreef de Derde Symfonie in 1907 en dirigeerde het werk tijdens de première op 25 september 1907. In de Derde keerde Sibelius qua uiterlijke vorm terug naar de tijd van vóór Beethoven, toen een symfonie nog uit drie delen bestond. En toch: hij is niet - zoals zo vaak wordt gedacht - een vertegenwoordiger van de klassieke traditie. Sibelius vertoont juist in zijn Derde Symfonie opmerkelijk moderne kanten.